BINKE

Goiko menua

  • Nor gara?
    • Lantaldea
    • Publizitatea
    • Gure egutegia
    • Babesleak
  • Binkekideak
    • Binkekideen zozketak
    • Egin zaitez Binkekide
  • Harremana

Menu nagusia

  • Albisteak
    • Aktualitatea
    • Aginke!
    • Sormene
    • Kabitik
  • Elkarrizketak
    • Elkarrizketa orokorrak
    • Enbaxadoreak
    • Berton inde
    • Gurera etorriak
    • Taldeka
    • Ostike!
  • Iritziak
    • Ohiko kolaboratzaileak
    • Herritarren iritziak
    • Gure berbaz
  • Erreportajeak
    • Erreportajeak
    • Atzera begira
  • Multimedia
    • Bideoak
    • Argazkiak
  • Hauspotu
  • Nor gara?
    • Lantaldea
    • Publizitatea
    • Gure egutegia
    • Babesleak
  • Binkekideak
    • Binkekideen zozketak
    • Egin zaitez Binkekide
  • Harremana

logo

  • Albisteak
    • Haurrentzako ur puzgarriak jarriko dituzte bihar Elexaldeko igerilekuetan

      2025-07-09
      0
    • Trafiko afekzioak izango dira gaur gauean Galdakao eta Zornotza arteko mugan

      2025-07-09
      0
    • Txomin Egileorreko obrek irauten duten bitartean sarbidea bermatuta izango dute auzokideek

      2025-07-08
      0
    • Ainhoa Cantalapiedrak Pinpilinpauxa txosnan kontzertua eskainiko du, Bilboko Aste Nagusian

      2025-07-08
      0
    • Eneko Arrieta, Espainiako Eskolarteko Txirrindularitza Egokituko txapeldunorde

      2025-07-08
      0
    • Maria Casillas igerilariak munduko errekorra hautsi du, 4x100 krol modalitatean

      2025-07-07
      0
    • Kalistenia gune berria zabaldu dute Usansolon, Emakumeen parkean

      2025-07-07
      0
    • Galdakao Igeriketa Taldeak bederatzi domina lortu zituen Espainiako Master Txapelketan

      2025-07-07
      0
    • EGITARAUA | Artetako jaiak ospatuko dira zapatuan

      2025-07-07
      0
    • Aktualitatea
    • Aginke!
    • Sormene
    • Kabitik
  • Elkarrizketak
    • Ane Irazola eta Emilio Mardaras: «Euskadiren historia ezagutzera ematea du helburu Sabino ...

      2025-06-23
      0
    • Fran Sierra: «Astrologia ez da magia, zeruaren irakurketa sinbolikoa baizik»

      2025-06-23
      0
    • Ibon Lopez de Letona: «FIBA Europa Kopa irabaztea merezi genuela sentitzen dut ...

      2025-05-26
      0
    • Ines Vaquero eta Nagore Ugarriza: «Da Capo Musika Banda publiko gazteagoa erakartzea ...

      2025-05-26
      0
    • Jone Calzada: «Etxetik irteteko independentzia da gehien faltan botatzen dudana»

      2025-05-26
      0
    • Sandra Bustamante (Koala Baby): «Saltoki handiek baino kalitate hobeko zerbitzua eskaini behar ...

      2025-05-26
      0
    • Maitane Salvador 'Mahessatay': «Espiritualitatea nork bere ariman sinestea da»

      2025-04-23
      0
    • Josu Etxaburu: «Ale bakoitzak lagunduko du Euskal Herria nahi dugun modukoa izaten»

      2025-04-23
      0
    • Unai Sánchez: «Niretzat ametsa da Athletic Clubeko jokalaria izatea»

      2025-03-24
      0
    • Elkarrizketa orokorrak
    • Enbaxadoreak
    • Berton inde
    • Gurera etorriak
    • Taldeka
    • Ostike!
  • Iritziak
    • «Eraso matxistak... Udala bidelagun?», Aintzane Urkiza

      2025-07-07
      0
    • «Elaia gurean», Manu Etxebarria

      2025-06-23
      0
    • «Aho bizi eta 'hogar'-etan bizi», Irati Bediaga

      2025-06-18
      0
    • «Isilaldia», Ainara Artetxe Izaskun Rekalderen lagunaren iritzia

      2025-06-14
      0
    • «Galdakanoko lehen eskola», Aitzol Altuna

      2025-05-26
      0
    • «Ibilaldia 2025», Manu Etxebarria

      2025-05-26
      0
    • «Euskaraldia, euskaldun moduan armairutik ateratzeko aukera ederra», Ainhitze Bizkarralegorra

      2025-05-19
      0
    • «Taloak», Manu Etxebarria

      2025-04-23
      0
    • «Galdakaoko ondare historiko-artistikoa II», Estibaliz Apellaniz

      2025-04-23
      0
    • Ohiko kolaboratzaileak
    • Herritarren iritziak
    • Gure berbaz
  • Erreportajeak
    • Santiago Amillanoren argazkiak

      2025-06-23
      0
    • Mundutik Galdakaora euskara tarteko

      2025-06-23
      0
    • Nola eragin du itzalaldi elektrikoak Usansolon?

      2025-04-28
      0
    • Adiskide Pilota Elkartea, 50 urte pilota eta herriaren arteko harremana estutuz

      2025-04-23
      0
    • Eva Naranjoren argazkiak

      2025-04-23
      0
    • Ganguren Mendi Taldea, 80 urte naturaz eta bizipenez beterik

      2025-02-24
      0
    • Bekeakoei esker 1933an eraikitako zubiaren historia

      2025-01-20
      0
    • Eguzkibegi Ikastola: «Ikasleen aniztasunari erantzun pertsonalizatua ematen diogu» | Publierreportajea

      2025-01-17
      0
    • ARGAZKIAK | Errege Magoak eta Gabone Izarra Galdakaon izan ziren

      2025-01-17
      0
    • Erreportajeak
    • Atzera begira
  • Multimedia
    • Bideoak
    • Argazkiak
  • Hauspotu
Ohiko kolaboratzaileak
Hasiera›Herritarren iritziak›Ohiko kolaboratzaileak›«1.200 urte euskal estatua sortu zela», Aitzol Altuna

«1.200 urte euskal estatua sortu zela», Aitzol Altuna

Binke
2024-03-18
841
0

Lehoinabarra
Aitzol Altuna Enzunza
BINKE / 2024ko martxoa

Euskaldunen askatasunaren aldeko borrokan, 778. urteko abuztuaren 15ean Orreagako Lehen Gudan gure arbasoek Karlomagno enperadore frankoaren armada boteretsua garaitu zuten, Mendebaldeko Erromatar Inperioa berrantolatzen saiatzen ari zenean. Baina, hor ez zen dena amaitu.

Iparraldeko frankoen eta hegoaldeko musulmanen inperialismoaren aurrean euskaldunek gure lurraldearen, kulturaren eta herriaren defentsak 824. urtean goia jo zuten, Orreagako Bigarren Gudan. Urte hartan, euskaldunak buruzagi baten inguruan elkartu ziren, Eneko Aritza Ximeno, eta hura izendatu zuten euskaldunen lehen erregea, aurten 1.200 urte betetzen direlarik.

824. urtean Karlomagnoren biloba zen Akitaniako Pipinio I errege frankoak, Eblo eta Aznar kondeen agintepean beste armada bat eratu zuen, Pirinioak gurutzatu zituena Iruñean «ordena berrezartzeko» asmoz.

Eblo eta Aznar zailtasun handirik gabe sartu ziren baskoien hirian, biztanle asko urkatuz atzeguardiak eraso ez ziezaieten eta giza armarri bezala hartu zituzten hainbat bahitu. Frankoen interesei leial zitzaien abadeak eta agintariak izendatu ondoren atera ziren hiritik.

Bere herrialdera itzultzeko, Karlomagnok erabilitako galtzada bera zeharkatu zuten, Ibañetako mendatetik eta Orreagatik.

Mendeku bila, euskaldunen armadak erasoa jo eta preso hartu zituen Eblo eta Aznar, Karlomagno garaitua izan zen toki berean. Euskaldunen buruzagien familiek izan ziren frankoak menderatu zituztenak: Ximenotarrak, Gartzeatarrak eta Belaskotarrak, haiek ziren, egiazki, lurraldea menderatzen zutenak, frankoen kroniketan ‘Nauarri’ edo nafarren lurrak deiturikoa.

Euskaldunek, apurka-apurka, Baskoniako dukerriaren lurralde osoa berreskuratu zuten XI. mendearen hasierarako Antso III.a Nagusiarekin, hizkuntza eta kultura aldetik Estatu euskalduna sortu zuten, legegintza tradizio propio batekin gainera.

Nabarra izan zen, hasieratik, euskaldunen Estatua, XVI. eta XVII. mendeen artean inperialista franko-espainolek ia erabat menderatu zuten arte, garai horretan subiranotasuna galdu zuelarik. 

Baina, orduan ere, euskaldunek absolutismo uniformizatzaileari aurre egitea lortu zuten, bere sistema juridiko eta politikoari eustean hainbat mendetan: Nabarra Estatuko Foruak, Konstituzio baten parekoak. 

Foruak, zuzenbide-iturri nagusi gisa herriaren usadio eta ohituretan oinarritutako sistema politiko, juridiko eta legislatiboa zen: behetik gora eraikia, Erdi Aroko eta gaur egungo Estatuetako legeriak eta sistema politikoak ez bezala, hauek, agintari-elite batek emandakoak baitira.

Albiste honekin lotuta...

Aurreko albistea

AGINKE | Aukeren Azoka moda ‘retroan’ murgiltzen ...

Hurrengo albistea

Emakume dinamitarien ehunezko kartografia sortzeko saioa antolatuko ...

0
Partekatu
  • 0
  • +

Kategoria bereko albiste gehiago

  • Ohiko kolaboratzaileak

    «Pornografiaren eredua», Ainara G. Goitiandia

    2024-07-22
    Binke
  • Ohiko kolaboratzaileak

    «Euskara eta estatuak», Aitzol Altuna

    2021-06-17
    Binke
  • Ohiko kolaboratzaileak

    «Egokitzapen prozesua, denontzako beharrezko», Irati Bediaga

    2021-10-24
    Binke
  • Ohiko kolaboratzaileak

    «Galdakaoko ondare historiko-artistikoa II», Estibaliz Apellaniz

    2025-04-23
    Binke
  • Ohiko kolaboratzaileak

    «Alabea jaukanat», Jose Inazio Basterretxea

    2022-09-26
    Binke
  • Ohiko kolaboratzaileak

    «Ura, gure altxorrik ederrena», Estibaliz Apellaniz

    2021-06-17
    Binke

AKTUALITATEA

Aktualitatea

Haurrentzako ur puzgarriak jarriko dituzte bihar Elexaldeko igerilekuetan

Egun hauetako tenperaturei aurre egiteko, igerilekuetan gozatzeko aukera dute galdakoztarrek. Batez ere txikienek, izan ere...
  • Trafiko afekzioak izango dira gaur gauean Galdakao eta Zornotza arteko mugan

    Galdakao
    2025-07-09
  • Txomin Egileorreko obrek irauten duten bitartean sarbidea bermatuta izango dute auzokideek

    Galdakao
    2025-07-08
  • Ainhoa Cantalapiedrak Pinpilinpauxa txosnan kontzertua eskainiko du, Bilboko Aste Nagusian

    Galdakao
    2025-07-08
  • Eneko Arrieta, Espainiako Eskolarteko Txirrindularitza Egokituko txapeldunorde

    Galdakao
    2025-07-08

Argitaratzailea: Aitu elkartea © CC BY-SA 3.0
Lege Gordailua: BI-41-2016 | ISSN: 2444-9385
Babesleak: Galdakaoko Udala
eta Bizkaiko Foru Aldundia

680 74 32 11
info@binke.eus

Idatziguzu