Nola eragin du itzalaldi elektrikoak Usansolon?
TESTUA ETA ARGAZKIA: Jon Gomez Garai
Denen ahotan dago Europa hegoalde eta mendebaldeak bizi izan duen itzalaldi elektrikoa. Herrialde gehienak oraindik, ordu honetan (16:30), hornidura elektrikoa berreskuratzeko prozesuan badaude ere, Galdakaon eta Usansolon argindarra %100ean itzuli da. Baina arazo batzuk sortzen ari da oraindik zenbait eraikin eta enpresetan. Usansolon, esaterako, nola sufritu dute argindarrik gabe geratzea farmazia, eskola, supermerkatu, taberna edo zaharren egoitzan? Eta garrantzitsuena, nola egin die aurre anbulatorioak eta ospitaleak itzalaldi elektrikoari?
Gertakizun historikoa bizi izan dute astelehen honetan Europako zenbait herrialdek, eguerdiko 12:30 aldera hasita hornidura elektrikoa erori eta erabateko itzalaldian murgildu direnean. Portugal, Espainia, Frantzia, Alemania, Andorra… eta beste herrialde askotan. Euskal Herri osoa ere izan da —eta toki batzuetan izaten ari da, arratsaldeko lehenbiziko orduetan oraindik— kaltetuetako bat, eta Usansolo ez da salbuespena izan. Baina, nola eragin du hornidura elektrikoaren erortzeak Bizkaiko 113. udalerrian?
Ezohiko itzalaldiak Usansolon izan duen eragina jakiteko, zenbait instalazioetara bisita egin du BINKEk gaur, apirilak 28. Gehienetan «nahiko ondo libratu» dutela esan diote bisitatutako zerbitzu edota negozio gehienek hedabide honi, eta denen artean kaltetuenak bezeroak sistema informatikoen bidez kobratzen dituzten negozioak izan dira. Horien adibide izan dira Usansoloko farmazia eta Eroski supermerkatua, esaterako.
Oletxe kaleko farmaziako arduradunak BINKEri aitortu dio itzalaldiaren «lehenengo unetik» utzi behar izan diola bezeroak hartzeari, «ordu eta erdi egin dugu ezin zerbitzurik eskaini, saltzen dugun guzti-guztia gure sistema informatikoan erregistratu behar dogulako». Egoera antzekoan egon dira supermerkatuko langileak, eta BINKEren bisita jasotzean langile-elektrikari bat bertan egon da lanean, arazoa konpondu nahian. «Txispazo bat eman dit kutxak 12:30ean eta une honetan (14:45) oraindik bezeroak ezin sartu dabiltza, ezin dugulako kobratu», azaldu du Eroskiko kutxazain batek.
Hornidura berrezartzearekin batera, argia izan da eraikin gehienetara itzultzen lehena, baina komunikazio- eta informatika-sareak berrezartzeko arazo handiak izaten ari dira oraindik Usansoloko toki askotan. San Andres zaharren egoitzako zuzendaria gailu eta kableen artean belauniko aurkitu du BINKEk, «sistema informatikoa berriro martxan jarri guran», esan du. Goizetik bazkaltzen dute bertakoek, eta «zentzu horretan ondo, baina ateak eta igogailuak ezin martxan jarri gabiltza», aitortu du egoitzako zuzendariak, «eta mugikortasun arazoak daukiezan pertsona batzuk ezin izango doguz solairu batetik bestera mugitu arazoa konpondu arte». Oxigenoa behar duten egoiliarrek ere ondo eutsi diote beharrezko duten hornidurari, «ordu luzez hornitzeko oxigeno bonbonak dauzkagulako, zorionez», azaldu du egoitzako erizain batek.
Unkina eskolan «oso ondo libratu» dutela esan dio bertako zuzendariak komunikabide honi: «Hornidura eten danerako bazkari guztiak prest izan doguz eta, plastikozko ontzietan bada be, ondo bazkaldu ahal izan dogu ikasle zein irakasleok». Eta bazkalaurretik, zer? «Ba geletan edo patioan inprobisatu dogu, ez gara argindarrik barik denbora asko egon-eta!», azaldu du irribarretsu Unkinako zuzendariak. Eskolaren parean dago kiroldegia, baina astelehenetan 13:00ean ixten ditu ateak, 15:00 arte. Beraz, bertako langile batek azaldutakoaren arabera «kasualidadez ez dogu inongo eragozpenik izan».
Herriko beste eraikin historiko bezain maitatua da Txapelena baserria, kultur etxe eginkizuna betetzen duena, eta Usansoloko Udaletik BINKEri jakinarazi diotenaren arabera, «itzalaldia iritsi danean bertako langileek ateak pitin bat lehenago itxi dabez, sistema ez kolapsatzeko, baina ez da aparteko arazorik sortu».
Egoerarik «xelebreena» tabernetan aurkitu dugu eguerdian Usansolon. Eguraldi ona lagun, asko izan dira tabernetan jatekoak eta edatekoak kontsumitzen aritu diren herritarrak, eta Aterpe tabernako jabeak BINKEri azaldu dio «eskudirutan baino ez» dutela ordu eta erdi luzez kobratu, eta produktuak ez direla kaltetu tarte «laburra» izan delako. «Hori bai, kandelakaz ibili gara sukaldean eta komunean, ez gendulako piperrik be ikusten!», esan du tabernariak.
Ospitalean eta anbulatorioan?
Zeresan handia eman duen itzalaldi elektrikoak, bereziki, ardura osasungintzari lotutako eraikinetan sortu du. Eta Usansolok osasungintzari lotutako bi zerbitzu garrantzitsu dauzka: anbulatorioa eta ospitalea.
Anbulatorioan paziente batzuen hitzorduak atzeratu behar izan dituztela kontatu diote bertako erizainek hedabide honi, «eta momentuan tramitatu ezin izan doguzan baja batzuk arratsaldeko lehenengo orduan gabilz tramitatu gurean, sistema informatikoa pixkanaka ezartzen dabilelako». Hala ere, pazienteak artatzeko lan-kargarik handiena goizeko lehenengo orduetan izaten omen dituzte Usansoloko anbulatorioan, horregatik «pozik» agertu dira bertako profesionalak, «kaltea txikia izan dalako».
Osakidetzak udalerrian daukan ikur handiena Labeako ospitalea da, eta «langileok gertakaria beldurragaz hartu badogu be, itzalaldiak ez dau sistema kolapsatzea lortu». Horretarako, baina, «ospitaleak berak dauzkan argindarra sortzeko sorgailu propio batzuk erabili behar izan doguz, horrelako egoeretarako hornidura independentea izatea bermatzem deuskuna». Ospitalean atzerapen pixka bat eragin badu ere, «larriak ez diran ebakuntza batzuk baino ez doguz beste egun batera atzeratu behar izan, gainontzeko paziente guztiak artatzeko aparteko hornidura arazorik ez dogulako izan», azaldu dio harrerako arduradunak BINKEri.
Red Eléctrica espainiar estatuaren enpresa hornitzaileak jakinarazi du 6-10 ordu beharko direla egoera bere onera ekartzeko, eta Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburu Bingen Zuripiak «ahal den heinean» auto partikularra ez hartzeko eta 112 larrialdi zerbitzuetara «behar bada soilik» deitzeko eskatu du.
