Herritarren iritziak 

«Otsailak 29»

2019-02-15
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2019ko otsaila Otsaila edo zezeila, urteko hilabeterik laburrena dogu. Julio Cesarrek, K.a.ko 46an eratutako kalendarioan 28 egun jarri eutsazan otsailari eta lau urterik lau urtera egun bat gehiago. Egun horren izenari «bisiestu» deritzagu. Latinetik dator izen hori, hemendixik: «bis sextus dies ante calendas martias», hau da, «birritan martiaren bataren aurreko seigarren eguna». Jakina, otsailaren 23a birritan jarri beharrean kalendarioan, 29ra aldatu zan bisiestu egun hori eta halan be, urteko hilabeterik laburrena. Kalendario julianoan, urtearen bigarren hilabeteari «februarius» (gazt. febrero) deritzo eta purifikaziorako hilabetea zan erromatarrentzat. Guk euskaldunok ostera, batean bestean, animaliekaz lotu dogu hilabete honen izena:

«Beldurrak», Maddi Sanchez

2019-02-15
Maddi Sanchez ArrarteBINKE / 2019ko otsaila Beldurrak Nik nagusitan okina izan nahi dut, eta ama, eta Galdakaon bizi, eta…». Haurtzarotik amesten darabilgun etorkizun hori atezuan daukagu gazte askok; izan ere, zenbaiti aurten baitagokigu ikasketak amaitu eta «nagusitan izan nahi genuen» horri eusteko unea. Nahiz eta horren hurbil izan jauzia, maiz aurkitzen dut oraindik nire burua «nagusitako etorkizun» hori urrun bezain hipotetiko irudikatzen, egia bihurtzeko zaila ikusten dudanaren seinale. Azken aldiko belaunaldirik prestatuenetarikoa osatzen dugun arren, ziurgabetasunez jositako bidea izango dugu afizio eta bokazio horiek ogibide bilakatzeko. Ofizioak egiten gaitu autonomo, burujabe eta gure bizitzaren eraikitzaile; baina egungo lan prekarioak eta

«Urkiolako harritzarra»

2019-01-18
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2019ko urtarrila Urkiola, Abadiño dogu herriz eta paraje mitiko horretan erromes kutsuko santutegi ospetsu bat daukagu, San Antonio bien zaindaritzapean —Paduakoa, bagilaren 13an eta Abad, urtarrilaren 17an—. Erromesen artean, osasun eskariak, ondorengo exbotoak eta, besteak beste, neskak, nobioa eskatzeko erritualak egozan, sakristiako mihise edo ehun batean, buru baltz edo zuridun orratzak sartuaz. Azken ohitura hau, aldatuz etorri da. Aiko, 1929an, Benito de Vizcarra, orduko erretore edo abadeak, harritzar biribil berezi bat aurkitu eban Urkiola inguruan eta bere meteorito itxura ikustean, santutegi aurrealdera ekarri eban geologo edo adituek aztertzeko. Urteak joan ahala, Urkiolara doazen erromesak eta gainetiko

«Heziketaren bilakaera», Jon Salcedo

2019-01-18
Jon Salcedo CapetilloBINKE / 2019ko urtarrila Heziketaren bilakaera Azken urteetan gizarteak aldaketa izugarriak jasan ditu. Argi dago teknologia berriak indar handiz sartu direla gure gizartean, eta, nola ez, gure nerabeen egunerokoan. Horregatik, hezitzeko orduan ere, aldaketak egiteko momentua heldu dela esan dezakegu, guztiok horretan daukagun erantzukizuna gure gain hartuz.Badakigu gazteek bideo-jokoak eta sare sozialak ordu gehiegi erabiltzen dituztela. Horregatik, teknologia horien denbora mugatzea komenigarria izango litzateke, horren ordez, familia arteko kideen erlazioak sendotuz. Hezkuntza sistemak ere aldaketak egin beharko lituzke. Nerabeak hezitzeko garaian, teknologia berrien laguntza ezinbestekoa bihurtu da gaur egun. Laguntza, baina ez beti erabili beharreko erreminta, gazteen estimulu

«Nobedaderik ez», Saioa Altuna

2019-01-18
Saioa Altuna ZugazagaBINKE / 2019ko urtarrila Nobedaderik ez Jarri naiz ordenagailuaren aurrean, Binkerako zer edo zer idatzi nahi, baina, zer? Lagun batek sarritan animatu nau «Saio, idatzi zerbait!». Ez dakit, ba, euskal filologo eta irakaslea… bai ala bai izan beharko! Kar, kar, kar! Ikaragarri estimatzen diot nigan duen konfiantza, eh? Baina, hemen nabil, ez atzera eta ez aurrera… Beno, otorrinolaringoloarekin Galdakaoko ospitalean dudan hitzordua aldatu nahi dut, eta segundotxo batean, hau utzi, eta telefonoz deitu behar dut, ea bueltan «idazle inspirazioa» etortzen zaidan! Segundo luze samarra; izan ere, euskaraz artatuko ninduen langile baten zain hamar bat minutu eman ditut telefonoan.

«Ohiturak aldatu», Amaia Rodrigo

2018-12-21
Amaia Rodrigo AurtenetxeBINKE / 2018ko abendua Ohiturak aldatu Zergatik hitz egiten diozu euskeraz, ama?». Hori izan zen, duela urte bi gutxi gora behera, seme txikiak egin zidan galdera erosketak ordaintzerako orduan, kutxan zegoen neskari euskaraz zuzendu nintzaionean. «Euskaldunak garelako eta Euskal Herrian bizi garelako», erantzun nion. Etxerako bidean elkarrizketarekin jarraitu genuen; harrituta zegoen, eta ni are gehiago berak galdera hori egiteaz. Nahiz eta semeekin euskaraz bizi, berari atentzioa deitu zion kalean ezezagun batekin euskaraz hitz egitea. Oheratzerakoan, gertatutakoa hausnartzen, euskararen inguruan jaso nuen ikastaro batean irakasleak esandakoa etorri zitzaidan burura: «Euskaldunok konplexuz beteta gaude, normalean lehen hitza euskaraz esatearen beldur

«Euskararen etorkizuna», Aniceto Ajuriagogeaskoa

2018-12-21
Aniceto Ajuriagogeaskoa AurreBINKE / 2018ko abendua Euskararen etorkizuna Espainiar eta frantziar estatuen etengabeko eraso kalkulatuen eraginez gure hizkuntza asko ahuldu da historian zehar, azken sastada bortitza frankismoak eman diolarik, hil zorian uzteraino. Eraso horien aurrean euskal herritarrok ondo jakin dugu geure hizkuntzari eusten. Esaterako aipagarria da ikastolek eta euskalduntze-alfabetatzeak irekitako bideetatik egindako itzelezko lana frankismoaren azken urteetan. Jabetu gara baita ere euskara jakitea eta ikastea ez dela nahikoa; erabilera funtsekoa dela, hizkuntzak bizirik jarraitu dezan; eta hori lortzea herritar guztion kontua dela. Konbentzimendu horrek eraginda burutu da Euskaraldia, Euskal Herri osoan arrakastatsua izan den ekimen soziala: 400 herritan sortu dira

«Gabon-subila»

2018-12-03
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2018ko abendua Gure baserrietako sukaldeetan behesuak geunkazan etxea berotzeko, sukaldaritzarako eta bere inguruan kontu kontari alkartzeko. Behesu zaharrenak suete erdian kokatzen ziran, tximinia barik eta geroagora sueteko horma bati deutsala eraikitzen ziran tximinia eta guzti. Sutondoa, sano garrantzitsua izan dogu etxekoen alkar bizibidean, batez be Gabonetan. Gabon egunean, Gabon-subila ekarten zan basotik etxera, eta bere enbor zati bat izetu beste ilinti batzukaz batera behesuan. Gabon-subila erretzen-erretzen joaten zan Gabon-jaietan zehar. Supazterrean geratzen ziran iduri eta hauts erreak, bereziak ziran eta behin hotzituz gero, hainbat erremediotarako erabilten ziran. Surteko hauts batzuk, etxeko horma-zulo baten gordetan ziran etxea

«Euskararen aberastasuna», Unai Mardaras

2018-11-16
Unai Mardaras BerrazuetaBINKE / 2018ko azaroa Euskararen aberastasuna Nire amak euskarako titulu bat ateratzeko ikastaro bat hasi dau. Honen harira, barne-gatazka batean murgildu nintzan: Zergatik saiatzen dira erakundeak euskara bateratzen? Ni bizkaitarra naz, beraz, nire hizkuntza, euskara da bai, baina bizkaiera. Halan eta be, eskolan ez neban bizkaieraz ikasi, batuan baizik. Zein da horren arazoa? Gaur egun sekulako nahasteak eukiten dodazala aditzakaz, esaerakaz… Danagatik sortzen jataz zalantzak. Arazo hau eukinda, oso zaila egiten jat titulu bat eskuratzea, berbetan jartzen nazenean biak nahasten dodazalako eta hori, noski, ez dalako aztertzaileen gustukoa, ezta egokia be. Euskara, hizkuntza oso plurala da: Lekeitiora bazoaz,

«Euskeraz bizi»

2018-11-16
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2018ko azaroa Jatorrizko Euskal Herrian, euskaldunak euskeraz jaio, hazi, hezi, bizi eta hilten ziran. Historiaren joanean, beste hizkuntza batzuk sartu jakuz gurean eta zapaldu egin deuskue neurri handi baten gure euskera. Baina, gu, herri preindoeuropeoa gara, eta leku-denboretako erasoaldiei aurre egiten jakin dogu, geure nortasuna galdu barik eta horretan daragoiogu gaur be. Euskerak eta euskal kulturak egiten gaitu euskaldun, baina oraindik asko falta jaku Euskal Herri osoa guztiz euskalduntzeko. Gaur egun, batzuk euskaldun jaio gara, beste batzuk euskaldundu egin jakuz eta falta diranak euskalduntzeko ahaleginak egiten gabilz. Euskalduntze bideko ekintzetariko bat Euskaraldia dogu, euskera biziari arnasaldi

«A Good Man», Urtzi Gartzia

2018-11-16
Urtzi Gartzia GogeaskoetxeaBINKE / 2018ko azaroa A Good Man Ahozko epaiketak iraun bitartean ezin izan dut burutik kendu Rob Reinerrek zuzendutako filma. «A Few Good Men» —gizon on batzuk— eta Cabacas auziaren arteko ezberdintasunak agerikoak diren arren, badaude antzekotasunak. Hasteko, «A Few Good Men» fikzioa da eta Cabacas auzia errealitate hutsa. Baina filmean bezala, egia jakiteko oztopoak berdin etorri dira erakundeetatik. Areago, ez Jessep koronela —Jack Nicholson—, ez Ugarteko —Iñaki Larrea— ertzainburua, ez dira akusatuen aulkian eseri. Momentuz, epaimahaiak epaia ebatzi bitartean, susmoa dut bi kasuen emaitza ere desberdina izango dela. Kontua da, Hollywoodeko fikzioan erruduna, «kode gorria» aplikatzeko agindua

«Etorki(zu)nak», Eñaut Zabalo

2018-10-19
Eñaut Zabalo ArtetxeBINKE / 2018ko urria Etorki(zu)nak Azken boladan, etorkinei buruzko berri ugari agertu dira. Tamalez, gutxi dira pertsona hauen inguruan ezer ona esaten dutenak. Gehien bat, immigrazioaren «arazoa» aipatzen da eta nola Europak «neurriak» hartu behar dituen honi aurre egiteko. Baina zein da arazoa? Eta zeintzuk neurriak? Arazoa, jendearen memoria eskasa da. Dirudienez, erraza egin zaigu ahaztea nork eragin zuen etorkin horien herrialdean egunean duten egoera. Euren jaioterria atzean utzi, eta bizimodu hobe baten bila milaka kilometro egitera behartzen dituen egoera. Neurriak, arrazakeria eta bortxakeria dira. Jadanik ahaztuta dugun bidegabekeria gogorarazten digutenen aurkakoa. Gure herrialdera heltzea eragozten duten heziak.
1 21 22 23 24 25 29