Herritarren iritziak 

«Positiboa naiz», Jaime Zubero

2017-10-20
Jaime Zubero LinazaBINKE / 2017ko urria Positiboa naiz Catalunyan bisitari hasi orduko, Pais Basc-ari buruz galdetzera zetozkidan, eta nik beti berri ilunen bat ahoan. Apur bat ezkorra nintzen. Duela 7 bat urte aldiz, Estatut-aren kolpearen ondoren herriak bat egin zuen Diada egunean: Procés-a jaio zen, kalean ernaldua. Neu eszeptiko nenbilen baina. Giroa oso positiboa zen han, erabakitzeko aldekoen gehiengoa osatu zen, eta Mas Presindet-aren «amb il-lusió» moduko leloak ditut gogoan,… eta positibo bilakatzen hasi nintzen. Euskaldunen artean berriz, esperantza gutxi ikusten nuen. Orduan hasi nintzen positibotasuna saltzen. 2017an, catalan-ak nekatzen hasiak zeudenean, azkenean deia: erreferenduma! Ni ilusioz betea, baina euskaldunok

«Euskaldunez harro, baina…», Mikel Polo

2017-10-20
Mikel Polo GerrikabeitiaBINKE / 2017ko urria Euskaldunez harro, baina… Katalunian gertatu dena ideologia eta nortasunaren aniztasunetik harago doa. Igandean eskolen aurrean giro baketsuan bildutako hiritarrek ez zituzten soilik katalanen eskubideak defendatu. Denoi dagozkigun oinarrizko eskubide unibertsalak defendatzeagatik zauritu zituen 844 lagun Espainiako poliziak. Espainiak daukan arazo nagusia, baina, ez da politikoa. Gizartea erabat kutsatu eta gaixotu duten indar faktikoek eraiki dute oinarrizko eskubideak babesteko traba nagusia. Espainiar estatuak koldarkeriaz exekutatutako indarkeria gogor salatu dute Europako hedabideek; espainiar hedabideek aldiz, ia ez dute jarraipenik egin. Katalunian zazpi urte daramatzan euskalduna naizen horretan nire herrikideen erantzuna ere arretaz jarraitu dut. Beste behin

«Katalanen batasuna», Miren Rodrigo

2017-10-20
Miren Rodrigo AurtenetxeBINKE / 2017ko urria Katalanen batasuna Duela sei urte heldu nintzen Bartzelonara, eta urriaren 1ean bozkatu nuen. Inork ez ninduen bozkatzera derrigortu. Nahi izan nuelako eta gure eskubidea delako bozkatu nuen, nahiz eta euskalduna izan erdi katalana ere sentitzen naizelako. Erabakitzeko eskubidea badugu eta horregatik, erreferendum egunean bizitakoa ez dut sekula ahaztuko. Eskoletan eta herri desberdinetan bizi izandakoa, itzela bezain hunkigarria izan zen; adineko pertsonak, umeak, nerabeak… denak elkartu ginen bertan. Denak helburu berdinarekin: bozkatzea. Eta berdin zen independentzia bai edo ez bozkatuko zenuen, berdin errespetatzen baitzen bakoitzak egindako hautua, egunkari, irrati edo telebista batzuetan kontrakoa esan den

«Futbol eskola euskalduna», Eneko Ibarretxe

2017-10-20
Eneko Ibarretxe LoroñoBINKE / 2017ko urria Futbol eskola euskalduna Triste eta minduta, atal honetan aurreko zenbakian Galdakao Futbol Eskola erdalduntzat hartu izanagatik. Erdalduntzat hartu eta hemen idatzi zuenaren arabera, bere eskakizunei kasu egingo ez bagenio bezala. Galdakao Futbol Eskolak ez du berea den kartelik jarrita Santa Barbara futbol zelaiaren kanpoaldean. Futbol zelaian dagoen denak ez du gurekin zerikusirik. Hala ere, ni neu gerturatu nintzen Binkeren aurreko zenbakian hementxe kexatu zen pertsonarengana, berak ezer argitaratu baino lehen, edozein kexa edo arazo izatekotan nigana etortzea eskatuz. Futbol Eskolarekin arazorik ez zuela esan zidan; are gutxiago monitoreen kontra —hauek umeekin euskaraz aritzen direla

«Gezur galantak», Miren Alapont

2017-10-20
Miren Alapont EtxanizBINKE / 2017ko urria Gezur galantak Emakumeek salaketa faltsu asko egiten dituzte»: Datu ofizialen arabera salaketa faltsuen kopurua %0,02 baino baxuagoa da. «Ni ez naiz ez feminista ezta matxista ere»: Feminismoak gizarte demokratikoagoa du helburu, hau da, emakumeek gizonek dituzten eskubide, aukera eta tratu berdinak izan behar dituztela defendatzen duen ideologia. Ez doa gizonen kontra baizik eta guztion alde, batera eta berdinak. Matxismoa ordea, gizona emakumea baino gehiago denaren ustea da. «Ez da eraso sexista, piropoa baizik»: Askotan piropoen helburua gizontasuna frogatzea da, sexualki limurtzaileak diren txantxak, mespretxuzko iruzkinak pertsonari buruz edo haren itxura fisikoari buruz… «Berdintasuna jadanik

«Karea baserrian»

2017-09-22
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2017ko iraila Gure herriak, uritartu egin aurretik, labrantzatik bizi ziran eta gure soloetako abonu edo ongarri erabilienak, satsa eta karea ziran harik eta abonu kimikoak etorri arte. Satsa lortzeko, azpigarri, ida eta orbelak erabilten ziran eta karea egiteko kare-harria. Gure soloetako ereitzak ziklikoak ziranez, ondo abonatu behar ziran lurrak uzta onak lortzeko. Satsa, korta-ganaduen azpietan egiten zan, baina, karea, karobietan. Karobiak biribilak ziran eta azpian arketa bat eukien sua egiteko eta gainetiko guztia kare-harria. Berotu eta berotu, kare zuria lortzen zan eta ura bota ezkero kare bizia. Auzolanean egiten zan karobi-beharra. Kare bizia gauza askotarako erabiltzen

«Vuelva usted mañana», Aitor Montes

2017-09-15
Aitor Montes LasarteBINKE / 2017ko iraila «Vuelva usted mañana» Seme txikia Galdakaoko Futbol Eskolan dabil, Zuhatzuko zelaian. Karteldegi osoa erdara hutsean dago. Orain urtebete Udalean kexa jarri nuen, ele bietan egoteko eskatuz. Handik gutxira jaso nuen erantzuna, futbol zelaian bertan: «¿Tú eres el padre de…?». Jakin zuten semearen izena ere. Beraz, adin txikiko mutiko baten eskubideak urratu zituzten, ume baten datuak entrenatzaileari eskaintzeagatik. Gainera, kexa jarrita ere errotuloa ez zuten aldatu. Euskaldun gaixoaren pazientziaz, berriro kexatu nintzen. Alkatearen gutuna ere jaso nuen, baina errotulazioak erdara hutsean jarraitzen zuen. Entrenatzaileen buruak ardura klubarena zela zioen, klubak berriz Udalarena… «Vuelva usted mañana»

«Sasoiz gagoz», Dativo Golzarri

2017-09-15
Dativo Golzarri MarañonBINKE / 2017ko iraila Sasoiz gagoz Paisaia naturalez gozatzea gustatzen jat, espezie ezbardinetako basoak, erreka garbiak, larre berdeak edota lur zabaletako zuhaitz zahar eta bakartiak atsegin dodaz. Aspalditik baina, gero eta gatxagoa egiten jat horrelakoak ikustea eta gure inguruan geratzen diran leku apurretan gizakiaren eragina biziki ugaritu da. Euskal Herriko paisaia idilikoak desagertuz doaz, asfaltoaren eta eraikuntzen mesedetan. Lur zati batek edo zuhaitz apur batzuek balio gitxi dabe edozein proiekturen aurrean. Azpiegiturengaitik baztertuta edo ahaztuta geratzen diran espazio berde gehienetan arkazi, Panpako plumero edota budleia bezalako espezie inbaditzaileak azkar zabaldu dira. Inguruko basoetan barriz, pinua eta eukaliptuaren nagusitasuna

«Linoa gurean»

2017-07-21
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2017ko uztaila Gaur, edozein dendatan erosi geinkez linozko soinekoak. Gurean be, ezagutu izan dogu linoaren kultura, linaza, linazasoro toponimo eta abizenak bitarteko. Linoa, udagoieneko San Lino inguruan ereiten zan gurean eta behin San Juanetatik lasterrera ebagi. Lino-landaretik lino-harirako bidea luzea zan. Behin lino heldua ebagi ezkero, ondo sikatzen zan eguzkitan. Hazia garandu eta gero, lino-bedar sikua, ur putzu baten sartzen zan ondo beratuteko. Jarraian barriro sikatu ondo eta jo-jo-jo egiten zan hariak aterateko. Linoa jo-jo ostean, ezpatatu egiten zan eta azalak apartatu hariari. Behin horra ezkero, kardatu egiten zan linoa eta gero fin-fin irun gorueta bidez.

«Arratoiak herrian», Jon Uribarri

2017-07-21
Jon Uribarri AtutxaBINKE / 2017ko uztaila Arratoiak herrian Txikiak dira —edo ez—, lau hankakoak eta hortz zorrotzak dituzte. Arratoiek lur azpian dute bizilekua eta estoldetatik edo erreka bazterretan ibiltzen dira. Ur isurien artean dabiltzan bitartean, jendeak ez ditu ikusten eta ez dute arazorik eragiten baina lur mugimendu bat gertatzen danean —eraikin bat suntsitu edo obraren bat egin— arratoiek ihes egiten dute parke, kale edo etxebizitzetara. Arratoia hiri inguruneei lotutako animalia da, eta herritar bakoitzeko batez beste gutxienez bi arratoi daudela kalkulatzen da. Gainera, hiri eta etxebizitzetan hainbat kalte material eragiten dituzte. Ugaltze tasa handia dute eta izurri horren kontrako borroka

«Bozkatuko dut», Kepa Apellaniz

2017-07-21
Kepa Apellaniz ValleBINKE / 2017ko uztaila Bozkatuko dut Azaroaren 5ean, Galdakon aukera izango dugu bozkatzeko. Ez da bozka arrunt bat gehiago izango, lehenengoz Euskal Herriaren etorkizunari buruz gure erabakia gauzatzeko aukera izango dugulako. Egun horretan, ni ere kalera irtengo naiz eta erabaki honetan parte hartuko dut. Bozkatuko dut, erabakitzeko eskubidea gurea delako, herritar guztiena, eta eskubide demokratikoa denez, askatasun osoz nire bozka emango dut. Bozkatuko dut, guri dagokigulako gure etorkizunari buruz erabakitzea, eta erabaki horretan bakoitzak nahi duena bozka dezakeelako, aldeko zein kontrako. Bozkatuko dut, gurea den eskubide hori gauzatu eta aukera berdina bermatzen duen egoera berri baten alde egingo

«Bagil zein ekain»

2017-06-16
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2017ko ekaina Udabarria itxi eta uda hasten dan hilabetea, bagil zein ekain izenez ezagutzen dogu. Gure hilabeteen izen bakoitzak bere jatorria dauka. Kasu batzuetan ortzi edo zerua izan da kontuan eta beste batzuetan hil horretako uzta. Ekain dala-eta, eguzkira jo dogu. Iparraldean, eguzkiari, ekhi esaten jako eta ekhi+gain>ekain bilakatu da. Eguzkiaren kokapenagaz dauka zerikusia, latineko solstitium>solstizio legez, hau da, udaren hasierako egun-argiagaz. Bagil dala-eta, uztarora jo dogu eta baba+(h)il>bagil bilakatu da. Hil honetan babak batzen dira. Gure babak, babazabalak dira, behar eta gura izan ezkero, berdetan euren zerukatik garandurik, lapikoan egosi eta jateko, eta gainetikoak sikatu