
Galdakaoko bonbardaketaren 88. urteurrena oroitu zuten atzo Plazakoetxen
TESTUA: Irati Alonso García
ARGAZKIA: Galdakaoko Udala
Tropa faxistek Galdakao bonbardatu zutenetik 88 urte bete ziren atzo, maiatzak 19, eta sarraski horretan hil zituzten hamasei galdakoztarrak oroitzeko helburuz, ekitaldia antolatu zuten atzo eguerdian Plazakoetxen. Hitzorduak astebeteko oroitzapen jarduerei amaiera eman zien.
Galdakaok hogeita zortzi bonbardaketa jaso zituen 1937an tropa faxisten aldetik. Urte horretako maiatzaren 19an hamasei galdakoztar hil zituen faxisten hegazkinek Plazakoetxekora jaurtitako bonba batek eta hauek oroitzeko ekitaldia antolatzen du urtero Galdakaoko Udalak.
Atzo, maiatzak 19, izan zen aurtengo ekitaldia eta astebeteko oroitzapen jarduerei amaiera eman zien. Hitzorduan Udal Gobernuko zinegotzi gehienak izan ziren, eta baita oposizioko kideak, udal langileak, biktimen senideak eta Galdakaoko hainbat herritar ere. Halaber, Maximo Moreno Musika Eskolako abesbatza izan zen eta oroimen ekitaldia Xabier Leteren ‘Xalbadorren heriotzean’ abestiarekin hasi zuen honek.
Frankistek agindutako erasoen berri ematen zuen sirenaren hotsa entzun zen berriz atzo Plazakoetxen eta jarraian Eguzkiñe Gezuraga ziengotziak eman zion hasiera ekitaldiari. «Herri oso bati egindako mina, zapalkuntza eta bortxa izan ziren», adierazi zuen, 1937ko maiatzaren 19ko eguerdi aldera aterpearen sarrerara jaurtitako bonba hark «familia askoren etorkizuna apurtu zuela» azpimarratuz.
Iñigo Hernando Galdakaoko alkateak aldiz, «Francok bidalitako alemaniar bonbaketariek gure herriaren nortasuna ezabatzea bilatzen zutela» azaldu zuen: «Euskal Herriak errepresioa jasan zuen bere osotasunean».
Galdakao Gogora elkartearen eta Edu Madina Etxeberria galdakoztarraren ikerketa eta dibulgazio lana aitortu zuen ere Hernandok, «horrelako gertaerak berriro gerta ez daitezen lanketa horiek oso garrantzitsuak direlako».
Duela 88 urteko erasoa jasan zuten herritarrak ere izan ziren ekitaldian. Bonbardaketa zuzenean jasan zuen eta egun bizirik mantentzen den bakarra, tartean: Mari Carmen Tutorrek ama, ahizpa eta amama galdu zituen eraso hartan. Bere ondoan izan da Agurtzane Yurrebaso lehengusina, hiru senide galdu zituenak. Enrique Jugo ere eurekin atera da jendaurrera, 11 urte besterik ez zituenak Moises anaia bonba hark hil zuenenean.
Hain zuzen, Jugok hartu zuen hitza senide guztien izenean. Galdakaon egun hartan bizitako izugarrikeria gogoratu zuen, gaur egun munduko beste hainbat herritan horixe bizitzen ari direla gogoratu zuen eta elkartasuna adierazi zien: «Sufritzen ari diren herri guztiei, oraintxe bertan berdina gertatzen ari baita munduko beste leku batzuetan».
Ekitaldiari amaiera emateko, June Sanchezek Agurra dantzatu zuen, Eneko Arraibi saxofoi jotzailearen doinuak lagunduta. Irati Bediagak espresuki egindako poemari ere jarri zion doinua Arraibik. Ondoren, urtero moduan, lore eskaintza eginda amaitu zen omenaldia, «orainari eta etorkizunari begira jarrita».
Aurretik ordea, sorpresa bat izan zen aurtengo ekitaldian, Angel Diaz herrikidearen eskutik. Diazek Pablo Picassoren ‘Guernica’ margolanaren erreplika zizelkatu du egurrean herriari oparitzeko, eta atzoko ekitaldian eman zion Udalari. Udaletxeko osoko bilkuren aretoan jarriko da lana.
