«Zapalkuntza ahaztua», Andrea Arrizabalaga
Andrea Arrizabalaga Lorenzo
BINKE / 2025ko martxoa
Aurten ere pankarta bila ibili naiz. Martxoak 8, emakumeon nazioarteko eguna, eta nik manifestazioetan ikusten nituen mezuak arakatzen eman dut eguna. Ez da kazetaria naizelako, baizik eta feminista antiespezista naizelako. Matxismoaren eta patriarkatuaren kontrako mezuak, sexu erasoak salatzeko pankartak, emakumeon lan baldintzak aldarrikatzen dituztenak… Ados, zapalkuntza horietan guztietan, bide luzea geratzen zaigu. Pankarta horiek martxoaren 8ko elkarretaratzeetan izan behar dira, baina beste batzuk ere agertzea premiazkoa da.
Feminismoaren definizioak berak dio berdintasuna bilatzen duen mugimendua dela; berdintasuna sexua, arraza edota gizarte-maila edozein dela ere. Horrela ulertu dugu betidanik, baina eta espeziea? Nahikoa arrazoi al da gizakia ez izatea zapalkuntza justifikatzeko? Pentsa, emakumeen lan edota sexu esplotazioaren kontra gaude feministak. «Gure gorputza, gure erabakia» aldarrikatzen dugu. Gizakiak ez diren animaliek ez al dute eskubiderik beren gorputzekin zer egin erabakitzeko? Agian zaila egiten zaizu feminismoaren eta animalien askapenarekin arteko lotura ulertzea. Gizarte espezista batean bizi garelako da. Errazago jarriko dizut.
Demagun behi bat zarela, emea, daukazun esneagatik zaude etxalde edo makro etxalde batean. Esne hori izateko, ugaztuna zarenez, lehenengo ama izan behar duzu (emakumeoi gertatzen zaigun moduan). Hala ere, ez da zure erabakia izan amatasunarena, artifizialki intseminatu zaituzte (bortxaketa ote emakumeon kasuan?), txahala iristen denean (zure semea edo alaba), jaio bezain laster banatzen zaituztete, horrek eragiten dizun minarekin. Ezin duzu zure kumea ikusi, eta egunero makina batek hartzen du zure kumeak edan behar lukeen esnea. Eta ziklo hori errepikatu egingo duzu hil arte. Nola deituko zenioke praktika horri? Kosifikatuak, ahots barik, patriarkatuaren esanetan beti. Duela urte batzuk emakumeek pairatzen zutenaren antz handia du, ezta? Horregatik animalien eskubideen alde borrokatzea patriarkatuaren kontra egitea da. Animaliek eta emakumeek pairatutako zapalkuntzek patroi berdina dutelako.
Gauza hauek ez dira albistegietan kontatzen, baina egin beharreko gogoeta bat da feminista deitzen badiozu zure buruari. Kontraesana da alokairuzko sabelen kontra egotea, eta behien sabelak erabili esnea edateko. Gogoeta hori egin nuenean, nirekin eta feminismoarekin haserretu nintzen. Nirekin, hainbeste urtez emakumeek jasaten duten zapalkuntza bera ez ikusteagatik animalien esplotazioan. Feminismoarekin, ez salatzeagatik. Egun, pentsatu nahi dut denbora kontua dela. Iritsiko da eguna non ezinezkoa izango da feminista izatea eta animalien zapalkuntza ez salatzea. Baina momentu hori ez da iritsi, akaso artikulu honekin norbait «nire aldera» etorriko da. Agian datorren urtean ikusiko dut bilatzen dudan pankarta: «Ez zapalduak, ez zapaltzaileak!».
