Herritarren iritziak 

Eneko Sanchez MenciaBINKE / 2020ko apirila Jarduera fisikoa etxean Bizitzen ari garen egoera hau, belaunaldi askorentzat behintzat, inoiz bizi izan ez dugun gauza bat da. Gure gizartea eta kultura ez dago prest hilabete luzez etxean egoteko, gu gehiago gara bizitza gure etxetik at egitekoak, poteoan joateaz, mendira joateaz…  Honek pertsona bakoitzaren gauzarik onenak eta txarrenak atera ditzake, baina badaude hainbat gauza positibo atera ditzakegunak konfinamendu egoera honetatik… hainbat eta hainbat daude sedentarismo hutsetik jarduera fisikoa egitera pasako direnak! Ez dut mundua deskubrituko esaten badut gure inguruan baditugula asko eta asko ez dutela inolako jarduera fisikorik egiten beraien egunerokotasunean, nahiz eta

Nekane Rivas LópezBINKE / 2020ko apirila Gugan pentsatzeko unea Film batean gaudela dirudi. Egun batetik bestera, mundu osoaren bizitza eten, errutina azkarrak apurtu, presak gelditu eta etxean gelditzen gara. Trankil trankil. Korrika ibiltzen ikasi dugu, abiadura ikaragarrian mugitu eta aldatzen den ingurune batean. Egunean zehar bi ordu eskaz ditugu guretzako. Eta horiek, sare sozialetan edo telebista aurrean pasatzen ditugu. Ondorioz, inguruan entzun eta ikusten ditugun jarrerak imitatzen ditugu, geure izaera pertsonala ezagutu ordez. Ingurura begiratu eta, gehienok, bizitza berdina bizitzen gaudeladirudi. Baina, nola da hori posible gutako bakoitza hain bakarra eta miresgarria izanik? Ba, ez digutelako irakatsi gure burua ezagutzen.

Bea de Francisco GonzalezBINKE / 2020ko apirila Desintoxikazioa Hasi baino lehen eskerrak eman gurako nizkieke honen bitartez Osasun Krisi honetako lehenengo ilaran zaudeten guztiei, eta animoak eman gure nagusiei. Ordea, niretzako itxialdi honek desintoxikatzeko balio izan dit. Zergatik? Ez dudalako ordutegirik, ez naiz erlojuaren menpe bizi, ez lanera joateko, ez gimnasiora joateko, ezta yoga egitera joateko ere ez. Eta horiek ere egiten jarraitzen ditut, baina nire ordutegian. Orain ez dago entzuten uzten ez didan zaratarik, ez dut apenas zapatarik erabiltzen eta nire oinek eskertu egiten dute, gehiago irakurtzen dut, hobeto egiten dut lo eta baita amets ere egin. Aspaldiko argazkiak

Elena Díaz EreñoBINKE / 2020ko apirila Psikotxertoa Nork ez du momentu larri honetan, WhatsAppetik jaso duen konfinamenduari buruzko broma edo txiste batekin barre egin? Egoera tragiko honi inolako garrantzirik kendu nahian, gizakiok tragikomediarako prestatuta gaudela esango nuke, biziraupenerako babes-mekanismo bezala. Alerta-egoeraren aurrean ihes egiteko erantzun fisiologikoa badugu ere, konfinamenduan, argi uzten ari gara estresari aurre egiteko baditugula baliabide, psikosozialak, gure burutik beldurrak eta kezkak uxatzeko. Hiru aste luze itxialdian egonda gero, atzera begiratuz, inoiz espero ez genuena gertatu zaigu. #Etxeangeratu agindupean, etxean geratu behar, osasuna babeste aldera eta etxetik lanak, ikasketak, zainketak… jarraituz. Goibel geratu beharrean edo gure bizilekua itogarri

Eider Murgia López de LetonaBINKE / 2020ko apirila Esperantzak gurekin darrai Egoera xelebre zein latz honen bigarren astea igarotzeke dago, eta denborak aurrera darrai, nabari motelago den arren. Biztanleok barneratu egin dugu, eta ondo barneratu ere, metrokarratu urri batzuen giltzapean bizi beharko dugula epe luzetxo batez, eta noski, barrutiko arimek gero eta bortitzago mahaigaineratzen dute aske izateko premia bizia. Bada, orduak inoiz baino luzeagoak diren heinean, entzierroaren ondoriozko buruhausteak ez dira atzean geratzen bez. Haatik, gure zaurgarritasunean ere,egoerak esperantzaz beteriko bizipenak oparitzen dizkigu, eta «itxaropena da galtzen dan azken gauza» esaldiak berebiziko indarra hartu du. Horrela, gure gordelekua izango den

Aitor Landa GuerraBINKE / 2020ko apirila Isurketen murrizketa Egunotan milaka besarkada, musu eta irribarre galdu ditugu, baina amaigabea dirudien konfinamendu honetan, badago ere, zenbait onura ikusteko tartea: kaltegarriak diren gasen isurketa gutxitu egin da, ondorioz, hiri eta herrietako kutsadura murriztu eta airearen kalitatea hobetu dira, ekosistemen egoera hobetuz aldi berean. Logikoa denez, giza jarduera gehienak bertan behera uztea da egoera honen eragile nagusia, hala nola fabriken jardueren etenak eta trafikoaren gutxitzea. Edozein kasutan, albiste hauek ezin dira garaipen baten modura hartu, hilabete batzuen eragina ez baita nahikoa klima-aldaketan eragin positiboa lortzeko. Izan ere, hirietako kutsadura hau, arazo kardiobaskularren eta arnas

Danel Sagarduy GonzálezBINKE / 2020ko apirila Denboraren balioa Etxetik ezin atera gauden hontan, galdetzen duzun pertsona orok esango dizu ordura arte baloratzen ez zituen gauzen benetako balioaz ohartu dela: kalera ateratzea, lagunekin egotea, aitona amonak musuz jostea… Baina buruari bueltak emateko denbora bilatu dudan une hontan, nik hausnarketa horretan murgildu dut burua, eta ohartu naiz bizitza amaitzen joango zaidan einean faltan gehien botako dudan gauza, une hontan soberan daukagula usten dugun gauza bat dela: DENBORA. Pertsona asko hausnarketa honekin harrituko direlakoan nago, pentsatuko baitute «nire arazoa denbora zertan gastatu ez dakidala da jajajaja!». Bada burura ideia hori etorri zaien horiei

Inma Vázquez BolañosBINKE / 2020ko apirila Hipokondriak lekurik ez Duela aste batzuetatik aurrera pairatzen gabiltzan egoera ezezagun eta kezkagarria    pertsona ugarirengan beldurra eta antsietatea erakartzen dabil. Bai gaixotasunarekiko, zein bere sintomatologiarekiko etengabeko alerta sortuz. Sentsazio hau ez da berria niretzat, ondo ezaguna daukat aspalditik, nire bizitzan zehar bidailagun eta mugatzaile izan baitut. Baina galdera hurrengoa da: hipokondria pairatzen duen pertsona batentzat, zer suposa dezake mundu mailako osasun alerta batek, osasun zerbitzuen gainezkak edo kutsatze indize eta gaitzaren konplikazio handi hauek? Nire kasuan behintzat, ikuspegi bira bat suposatu du, pizgarri bat, hauskortasun egiaztatze izugarri bat. Beldur irrazional guzti horiek alde

Imanol Etxebarria IntxaurragaBINKE / 2020ko apirila Ordu aldaketa Ez dakit ze egunetan hasi gintzazan balkoian txaloka. Whatsapp-mezu biral bat heldu jatan erizainen lana goraipatzeko zortziretan txalo egin behar zala esanez eta halan urten neban neuk be balkoira. Ilun egoan, auzoko batzuk txaloka barruntau nebazan. Lehenengo eguna zan. Egun hartatik balkoietatik era guztietako agerraldiak ikusi izan dodaz: esker oneko txaloak, haserrezko lapiko-hotsak, mugikorren linternen argipean isilune sakonak be. Bozgorailuak topera ipinita «Txoria txori», «Mierda de ciudad» edo «Resistiré» entzun doguz. Musikariek be agertu dabe euren burua, tronpetari eta trikitilari batzuk fin astindu dabez euren instrumentuak. Eta txaloen osteko isiltasuna arintzeko «kamarero»

Oihane Apellaniz GoienolaBINKE / 2020ko apirila Sormenaren loraldia Egun bizi dugun osasun krisiaren ondorioz, euskal herritarrok eguneroko errutinak eten eta lau horma artean bizitzera ohitu behar izan gara. Egun gutxitan, gizarteak espero duena egiteari utzi eta gure erraiak arakatuz, sormenari leihoak zabaldu dizkiogu. Hala, askok jada ezagun zuten artista elikatzen diharduten bitartean, beste hamaikak barruan geneukan artista ezkutua azaleratu dugu, txikitan gustatzen zitzaigun hura berreskuratuz edota pasio berriak aurkituz, izan eskulanak, marrazketa, musika… Barneko hazi hau ureztatuz, dekadentzian dagoen ahalmena loratu dugu. Zientzialari handi batek behin esan zuen sormena larritasunetik jaiotzen dela eta krisialdian sortzen direla asmamena, aurkikuntzak eta estrategia

Garatz Unamunzaga ZilaurrenBINKE / 2020ko apirila Lo egitea Bai, lo egiteko. Ondo irakurri duzu, nik berrogeialdia gehien bat lo egiteko erabiltzen dut. Alarma egoera ezarri baino lehen bizi genuen «bizitza normal» horretan, beti genbiltzan alde batetik bestera korrika eta ia itota;  ikasketak, lana, etxeko ardurak, umeak… zirela. Hori baita, gizarte eredu honek bizitzera behartzen gaituen egoera frenetikoa, estresa eta depresioa pairatzearen erantzule nagusietakoa. Eta jarduera geldiezin horretan, nork ematen dio lehentasuna gorputzaren atsedenari? Izan ere, Munduko Osasun Erakundeak 7-8 ordu lo egitea gomendatzen du eta datuek diotenaren arabera, Euskal Autonomia Erkidegoko biztanleek 6,5 ordu egiten dute lo batez beste eta

Naiara Martinez RuizBINKE / 2020ko apirila Elkartasuna Emi ordu txikitan deitu eta «noski, zurekin noa» erantzuna telefonoaren bestaldean. Juanfran urteberri-egunean eta «ados, lagunduko zaitut». Bai, mundua eskuzabaltasun pandemia batean murgildurik bizi da. GKE batean lan egiteak gure gizartearen gaineko ikuspegirik gozoena oparitzen dit egunero; 365 egunez 24 orduz besteen behar izanak asetzen laguntzeko prest dauden pertsonaz inguraturik bizitzeko aukera. Ezustean, martxoak 15, domeka. 00:00ak. 6300 kutsatu. 200 hildako. Konfinamendua hastera doa. Milioika pertsona etxean giltzapeturik. Martxoak 16, astelehena. 08:00ak. Lanera. Dei bat: «ez naiz GKE honetako boluntarioa, baina krisi honetan laguntzeko prest nago». Beste bat: «etxerik ez duten pertsonentzako egoerak