Goian bego, Jon Barrenetxea
BINKE / 2020ko ekaina

Jon Barrenetxeak utzi gaitu, Pencak Silataren aitzindariak

TESTUA: Beñat Armentia.
ARGAZKIAK: Barrenetxea-Gete familiaren artxiboa.

Jon Barrenetxea zendu da, Pencak Silat-aren aitzindari izan zena Galdakaon, Euskal Herrian zein Espainiako Estatuan ere. Bere ibilbidea laburtu du Binkek senideekin batera, Silat-ari egindako ekarpenak, Galdakaon zein periferian egindako hedapena, eta beste hainbat bitxikeria batuz.

Gaztetatik arte martzialekin zuen lotura handia bazen ere, Madrilen ikasten ari zen bitartean izan zuen lehen harremana silat-arekin maiatzaren amaieran zendu zen Jon Barrenetxea galdakoztarrak.

Hala ere, Madrildik itzuli eta Galdakaoko Iraragorri gimnasioan karateko irakasle zela, orduan Parisen bizi zen Indonesiako Hanafi irakaslearekin kontaktuan jarri zen bere ezagutza sakontzeko xedearekin. Honela, garai hartan bere ikasle ziren horiek, harekin batera egin zuten salto, karatetik silat-era.

Lehen ekarpenak. Arte martzial honek zuen antolaketa falta zela eta, honi guztiari irtenbidea ematen saiatu zen Jon. Modu sistematiko batean oinarrituko zen irakaspena ardatz, silat-aren lehen «bost loreak» idatzi zituen. Eredu finkorik gabe sortu arren, izugarrizko arrakasta izan zuen egindako lanak, batez ere atzetik zuen lanketa didaktikoagatik.

Irakaskuntzari dagokionez, Arratiako haranera zein Bilbo handira hedatzea erabaki zuen ordura arte ikasitakoa. Bilboko Ingeniaritza Eskolan edo Deustuko Unibertsitatean jardutearekin batera, Botika Zahar ikastetxean aritu zen ere bai, betiere talde lanari berebiziko garrantzia emanez.

Inflexio puntua. Bere ametsarekin tinko jarraitu arren, arrazoi desberdinak medio, irakaskuntzaren lekukoa bere lehen ikasle belaunaldiari eman, eta nazioarteko alorrarekin jarraitu zuen, Espainiako Federazioko eta Persilat-eko kide gisa. Bigarren honen kasuan bertako kideek «Maisu handi» izendatu zuten.

Bide honetan, urterik urte silat-aren munduan ezagunagoa bihurtu zen Barrenetxea. Are gehiago, Madrilgo indonesiar enbaxada berarekin kontaktuan jarri, eta hilero bertara bidaiatzen zuen, enbaxadoreen seme-alabei zein Madrilen zegoen indonesiar komunitateari silat-a irakasteko.

Txapelketak eta dominak. Europa zein mundu mailan hainbat txapelketetan parte hartu zuen Jon Barrenetxeak, eta hauetako askotan andana domina irabazi zituen.

Hala ere, 1984an Jakartan antolatutako txapelketa izan zen lortu zuen garaipenenik handiena. Izan ere, espainiar eta frantziar selekzioen entrenatzaile gisa jardun, eta urrezko bi domina eskuratzeaz gain, munduko entrenatzaile onenaren saria ere lortu zuen bertan.

Azken urteak. 2016an bizi izan zuen bere azken munduko txapelketa Jonek, Balin. Besteak beste, Adolfo Sagarna edo Xabier Aranburu galdakoztarrekin. Bestalde, Galdakaon Silek Tuo silat-aren eskola ireki zuten bere ikasleek, berak aldiz goi mailakoak entrenatzen zituen.

Bere alaba Irene Barrenetxeak eta bere alarguna den Irene Getek Binkeri helarazi diotenez, bizitako azken egunak haren ibilbidean zehar egindako lanak antolatzen pasa zituen Jonek.

Zendu zenetik, materiala biltzen jarraitu dute, behin Jonen lekukotza jaso zuten irakasleei emateko, eta silat-ak gure herrian bizirik jarraitu dezan urte luzez.