Uda aurretik hasiko dira Metroa Galdakaora iristeko lanak
TESTUA: Jon Gomez Garai
ARGAZKIA: Maika Salguero
Bizkaiko Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak bariku honetan sinatu dute Galdakaora eta ospitalera Metroa iristeko lanen finantzazioa. Lan horien lizitazioa azaroaren 3an egingo da eta lanak udaren aurretik hastea aurreikusi dute, Metroa 2028an Galdakaoko erdigunera iristeko.
Datorren urteko lehen seihilekoa amaitu baino lehen, makinak martxan hasiko dira Bilboko Metroaren bosgarren linea, Galdakaoko erdiguneraino eta Usansoloko ospitalera arte iritsiko dena, zulatzen hasteko. Eraikuntza-lanak lau urtez luzatuko dira, eta, ondoren, lan guztiak gehituko zaizkie trenak martxan jartzeko. Horrela, 2028an inauguratzea aurreikusten da, plan guztiak betetzen badira.
Bariku goizean, Unai Rementeria Bizkaiko ahaldun nagusiak, Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraioetako sailburu Iñaki Arriolak eta Pedro Azpiazu Ekonomia eta Ogasun sailburuak eman zuten albistearen berri, Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak finantza-akordioa sinatu ostean. Akordio horren arabera, bi erakundeek erdibana ordainduko dute proiektuaren 360 milioi euroko kostua eta lizitazioa azaroaren 3an egingo da.
Lau zatitan egingo dira lanak. Lehenengo hirurak azaroaren 3an lizitatuko ditu Euskal Trenbide Sareak. Basauriko Sarratu eta Galdakaoko Aperribai geltokiaren arteko ibilbideei eta Usansoloko Ospitalera arteko jarraipenari dagozkie. Laugarren zatian, osasun-zentroa Euskotrenek Usansolon duen geltokiarekin lotuko da, eta haren garapena motelxeagoa izango da, urtebete geroago, 2029an, martxan jarriko baita.
Hiru erakundeetako arduradunak bat etorri ziren barikuko egunaren garrantzian, sinatutako hitzarmenaren ondoren. Arriola sailburuaren ustez, «mugarri handia da Bizkaiko mugikortasunerako, aurrerapauso handia eman baita». Eusko Jaurlaritzan lankide duen Azpiazuk erdizkako finantzaketaren balioa azpimarratu zuen, eta haren garrantzia bermatu du, «luzaroan desiotako proiektua da eta erakundeen arteko lankidetzaren adibidea» dela esanez. Bestalde, Unai Rementeriak «pozik» dagoela aitortu du, eta «erakundeekiko konfiantzarako eguna» dela zehaztu du, «gaurko sinaduragaz emondako berbea bete dalako».
Gastuak eta epeak
ETSren planek —Eusko Jaurlaritzaren menpeko azpiegituren euskal kudeatzaileak— obrak hiru kontratutan ateratzea aurreikusten dute, «eraginkortasunagatik eta efizientziagatik», adierazi zuen Iñaki Arriolak. Zehazki, lehen sektorea gainazalean joango da, eta 1.549 metroko distantzia izango du Basauriko Sarratu eta Galdakaoko Aperribai eremuen artean. Gaur egungo hirugarren linea Etxebarrin amaitzen den lekuan hasten da zatia, Sarratura iritsi arte. Han eraikiko da bosgarren lineako lehen geltokia.
Nasak gainazalean joango dira, baina instalazio guztiak estalita egongo dira, eta bertan Euskotrenen eta Metro Bilbaoren lineen arteko transbordoa egin ahal izango da. Sarratutik, trazadura lur azpian eta Ibaizabal ibaiaren ondoko ibilguaren azpian hondoratuko da, Nerbioi ibaiarekin bat egiten duen tokitik oso gertu, hurrengo geltokira iritsi arte, Aperribaiko geltokira. Auzo aldapatsuaren beheko aldean kokatuko dute geltokia, errepide nagusiaren ondoan. Aurreikuspenen arabera, 48 hilabeteren buruan egingo dira lanak, hurrengo udaberrian hasi eta gero, eta 91 milioi euroko zenbatekoan aterako da lizitaziora.
Bigarren kontratuak, Aperribairen eta Galdakaoko erdigunearen azpiko geltoki nagusiaren artekoak, beharko duen denbora- eta finantzaketa-epea lehenengo kontratuko berdina izango da. 2,8 kilometroko ibilbidea izango dute tunel bidez, eta bertan Bengoetxe auzoko geltokia sortuko da «cut&cover» sistemarekin, hau da, zuloaren aire zabaleko indusketa bat egingo dute non nasak instalatuko diren, eta ondoren hormigoizko plaka handiekin estaliko dira. Aperribaiko geltokia egiteko erabiliko den formula bera da.
Erdigunean «fosferitoa» jarriko
Galdakao erdialdean sortuko duten geltokia Norman Foster arkitektoak diseinatutako ereduarekin egingo dute, Bilboko lurpeko geltoki gehienen itxurarekin. Eraikitze-puntua Agirre Lehendakariaren plazaren azpian izango da, eta bi sarbide izango ditu: bat Bernat Etxepare kalean, eta bigarrena Juan Bautista Uriarteren eta Euskadi kalearen arteko bidegurutzean, azken hori aipatutako «fosteritoarekin» —hala deitzen zaie Metroko sarbide ezagunei, arkitektoaren omenez—.
Hirugarren zatiak lurpean jarraituko du ospitaleraino, eta bertan eraikiko da bosgarren lineako bosgarren geltokia. 1.930 metroko lurpeko ibilbidea izango da, eta ospitaleko geralekuan amaituko da, haitzulo motakoa hori ere, eta ospitale-eraikinerako sarbide zuzena izango duena, bi igogailuren bidez. Kontratu hori lizitaziora aterako da 57,4 milioi euroren truke eta 47 hilabeteko obra-epean.
Azkenik, laugarren zatia da atzeratuen dagoena. Arriolak jakinarazi zuenez, «ETS informazio-azterlana amaitzen ari da, eta espero dugu urtea amaitu baino lehen jendaurrean aurkeztea». Konexio hori Euskotrenek Usansolon duen egungo tren-geltokian amaituko da, eta, ondorioz, Durangaldetik eta Busturialdetik iristen diren erabiltzaile guztiek Metroa hartu ahal izango dute puntu horretan.
