«Txorien zoria»
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2020ko martxoa Euskal Herrian era askotako txoriak daukaguz, nagusiena saia eta txikiena txepetxa. Txori batzuk bertokoak doguz eta beste batzuk sasoika datozenak. Hegaztiok, «txori» izenez ezagutzen doguz, baina jatorrizko hitza «zori» da. Hasiera batean «zori» esan arren, denboraren podazuz, berba horren hasierako /z/, bilakatzen joan da: z>x>tx, hau da, zori> xori>txori ahoskatzeraino. Gaur egun, jatorrizko «zoria» badarabilgu baina «suerte» zentzuagaz, horra hor: «zorion/zorioneko/zoritxar/zoritxarreko /zorigaizto/zorigabeko» etab. Kasu honeitan, «zori», izatez, txori da, baina erromatar aztien interpretazioen arabera, eskumako «zoriak» baikorrak ziran eta ezkerrekoak ezkorrak. Erromatarrak adituak ei ziran txorien munduan, baina euskaldunok be ez ei gara gitxiago