Harpidetu zaitez

Jon Gomez Garai

«San Juan suak»

2019-06-21
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2019ko ekaina San Juan bezpera gauean egiten diran suak, udako solstizioaren ospakizunak dira antzinatik. Gero eleizeak, 21etik 24ra aldatu eta San Juan jaia jarri euskun eta hortik San Juan suak. Sua, argiaren sinboloa da eta udako solstizioan egun argia luzatzen hasten danez, suagaz ospatzen dogu, lehenago neguko solstizioan Gagon-enborra izetuta egiten zan legez. Gaur egun be jarraitzen dogu San Juan suakaz, baina, lehenago, gure baserrietan ohitura gehiago egoan su nagusia egin aurretik. Aiko neuk bizitakoa Zeberion. San Juan bezpera iluntzean, galtzupoila edo gari-eskutak hartu, sua emon eta zuziokaz labrantza-soloak inguratzen genduzan kantu-hots hau bitarteko: San Juan

Marian Bilbao: «Euskaldunok ez daukagu gure traje tradizional nazionalik»

2019-05-31
Marian Bilbao, jantzi zaharretan adituaBINKE / 2019ko maiatza «Euskaldunok ez daukagu gure traje tradizional nazionalik» TESTUAK: Jon Gomez GaraiARGAZKIAK: Julio Legarretaetxebarria Usansolotar askori nor elkarrizketatu galdetzean, hainbatek aipatzen zuten «Nena» delako emakume bat, asko omen dakiena arropa zaharrei buruz. Ikertzen hasi eta, hara! Bai Usansolon zein Galdakaon ezaguna den Marian Bilbaoren inguruan ari ziren. Eta Bilbaok hainbatean lagundu izan duen Oinarin dantza taldearen egoitzan batu gara berarekin, dantzarako arropen artean. Usansolokoa, betikoa, eta «Nena» ezizena. Bitxia, ezta? Bitxia ez, nire denboran gehiena erderaz egiten zalako nahiz eta kanpoko giroa euskalduna izan. Dana dala, «Nena» ezizenez gero eta jende gitxiagok ezagutzen

«Jolasteko leku faltan», Omer Amarika

2019-05-17
Omer Amarika OrueBINKE / 2019ko maiatza Jolasteko leku faltan Aspalditik nabil herriak daukan arazo handi bati buruz idazteko ideiagaz bueltaka, Galdakon futbol zelai inprobisatuak, jolasteko leku zabalak… danak desagertu diralako. Ni 1980an jaiotakoa naz, eta gogoan daukat 11 urtetatik 19ra bitartean zelan alkartzen ginan nire kuadrilakoak beste kuadrilakaz. Asteburu guztiek emoten genduazan batetik bestera: batzuk futbolean, beste batzuk frontoian edo besteak bizikletak hartu eta Pepeto aldera bidean… baina plaza zan gure alkartzeko gunea, eta hortxe egiten genduazan plan guztiak, kalean. Orain, herritik paseotxua egitea baino ez dago: neska-mutil guztiak lurrean eserita, portal baten edo arkupe baten inguruan bakotxa bere telefonoagaz

«Maiatz-zuhaitzak»

2019-05-17
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2019ko maiatza Maiatzean, orriz eta lorez janzten dira zuhaitzak. Euretatik hiru aipatuko doguz: Haritza. Ohiturak gogoratuz, Euskal Herriko lurralde batzuetan, apirilaren azkenengo eguneko iluntzean haritz landareak landatzen ziran maiatzaren lehenengo egunean landatuta ikusi ahal izateko. Maiatz-landare horri «maiatz-haritza» deritzagu. Elorria. Maiatzaren hiruan, Santa Kurtz jaiak ospatzen dira gure hainbat herritan. Garai honetarako, elorriak lora-loran egoten dira. Gure zaharrek, hartu elorri zuri errama txorta bat, arrankala bat egin ale bakoitzari, sartu gurutzeratara beste egurtxo bat, sarats-azalez irentsitara inguratu oboan-oboan eta eleizara eroaten ebezan bedeinkatzeko. Gero, etxera eroan, eta banan-banan solo bakoitzari berea sartu muna baztertxo baten, urteko

Andrea Arrizabalaga: «Ni behintzat ez naiz nire irudiaren esklabo sentitzen»

2019-04-30
Andrea Arrizabalaga, ETBko kazetariaBINKE / 2019ko apirila «Ni behintzat ez naiz nire irudiaren esklabo sentitzen» TESTUAK: Jon Gomez GaraiARGAZKIAK: Gotzon Almaraz Gure etxeko egongelara sartzen da egunero, ETBko albistegien bitartez, munduan gertatzen direnak guri kontatzeko. Bost urtez Teleberriko aurkezle izan ostean, kaletik aritzen da zuzenekoak egiten, berak ikusi eta ikertzen dituenak protagonista egiten. Bazen ba norbaitek protagonista bilakatzeko garaia kazetari eta aurkezle galdakoztarra. Kontziente zara albisteak milaka pertsonei kontatzeak dakarren arduraz? Bai, derrigorrez. Kazetaria izateak hori dakar, horregatik ezin dituzu gauzak edozein modutan kontatu. Gaiaren arabera, albistea asko zaindu behar da, «amarillismoa» saihestu ahal den neurrian, objektiboa izan… Badakit nire

Gorka Menendez: «Zientzia farmazia-interesen esku dagoela ematen du»

2019-04-30
Gorka Menendez, ingurugiro zientzialariaBINKE / 2019ko apirila «Zientzia farmazia-interesen esku dagoela ematen du» TESTUA: Ixone Muñiz Arana Ingurugiro Zientzietako karrera amaitzean, Gorka Menendez Bacetak (1986, Galdakao) tesia etnobotanikari buruz —landareen erabilera tradizionala ikertzen duen zientzia— egitea erabaki zuen. Bost urtez aritu zen Gorbeialdeko baserrietatik adinekoei elkarrizketa etnografikoak eginez eta sendabelarren inguruko datuak jasoz. Medikuntza ofizialak gure beharrizan guztiak asetzen dituela uste duzu? Medikuntza ofizialak milaka lagunen osasuna kudeatu behar du eta horrek asko mugatzen du gutariko bakoitzarengan jartzen duen arreta. Ospitaleak normalean masifikatuak egoten dira eta askotan gu eroso sentitzea baino, modu efizientenean «konpontzea» helburua duten faktoriak dirudite. Gainera, gehienetan

Begiradak

2019-04-19
Galdakao Gogora elkartea, galdakaogogora@gmail.comBINKE / 2019ko apirila Begiradak TESTUA: Nagore Ferreira ZamalloaARGAZKIA: Espainiako Liburutegi Nazionaleko artxiboa Gerrea hur egoan, ate joka, eta 1936ko bagilaren 15ean sartu zan bete-betean gure herrira. Francoren tropak harro eta pozarren egozan, Galdakao lorpen handia zan, eta Bilbo hantxe bertan egoan. Askorentzat euren bizitzako egunik gordinenak hasteko egozan. Nazionalak herrian sartu ziranean hasi zan errepresinoa, atxiloketak, jazarpena… Inuntziaga txaleta behin-behineko kartzela bihurtu eben. Gaur egungo Iturrondo plazea eta Juan Bautista Uriarte kalearen artean egoan Inuntziaga. Hara eroan ebezan atxilotuak, ostean sailkatu eta kartzeletara eroateko; batzuk epaiketa izango eben, eta beste batzuk zuzenean fusilatu ebezan. Ia ez

Apustuak: jokoa ala epidemia bat?

2019-04-19
Apustu-etxeakBINKE / 2019ko apirila Apustuak: jokoa ala epidemia bat? TESTUA: Ixone Muñiz Arana Gizakiok entretenimendu iturriak behar izaten ditugu egunerokotasuneko lan, ikasketa edota arazoetatik une batez bada ere aldentzeko, eta asko izan daitezke horretarako bideak. Azkenaldian, ordea, gizartean indarrez sartu den entretenimendura bideratutako «moda» batek polemika handia sortu du. Apustuak egiteaz ari gara, eta honezkero, asko dira apustuen joko horrek sor ditzakeen adizio eta kalteez serioski arduratzen hasiak direnak. Aski ezagunak dira orain hiru hamarkada heroinak herritar askoren bizitzetan eragin zituen hondamendi konponezinak. Ezer gutxi zekien gizarteak droga honen inguruan, baina gazte generazio baten zainetan barrura arte sartzea lortu eta

«Aste Santua»

2019-04-19
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2019ko apirila Aste Santuaren herri-zentzua aldatzen etorri jaku uritartze leku-denporetan. Baina atzera begiratzen badogu, Aste Santua eleiz kutsuz beterik egoan eta jendea eleizkizunetara joaten zan hutsik egin barik. Eleiz kultura indartsu horren ezaugarri lez, Gorbeialdeko herri-esaunda pare bat aipatzea baino ez dago. Aikomenzan. «Aldi baten, baserritar bat, eleizkizunera barik ote bila joan zan basora Bariku Santuz zapatuan labesua egiteko. Baetorren ote-karga lepoan dala eta halako baten, ote-karga eta guzti aidean joan eta ilargian geratu ei zan kondenaturik lurretik ikusten diran gerizpeak sortuz». «Beste baten, beste baserritar bat be, eleizkizunera barik, egur-abarretan joan zan Bariku Santuz. Baekarren

«Eskerrik asko!», Josu Zabalo

2019-04-19
Josu Zabalo BilbaoBINKE / 2019ko apirila Eskerrik asko! Abiada bizian pasatu da Korrika 21 guretik, ariniketan. Zeozer utziko du zurrunbilo horrek, baina. Denetan garrantzitsuena hauxe: Galdakaok eta Usansolok erakutsi dutela, beste behin ere, hizkuntzaren berreskurapenerako hain beharrezkoa den herri nahia, orain artean egin izan duten bezala. Euskararen geroa errautsetan amilduko ez dena badakigu. Korrika-Euskal Herria-Euskara banaezinak dira. Hiru erreferentzi dontsuok barneratuak izan daitezen, asko lagundu du Korrikaren zentzu herritar eta partehartzaileak, ekimen zabala, dinamikoa eta bizia dela medio euskarak denon partaidetza behar du, txiki, gazte zein helduena, guztiontzat eta guztiona da. Gizarte osoaren eragina lotu nahian, hamaika pertsonaren eskuhartzeak, hotsak,
1 … 105 106 107 108 109 … 120