Jon Gomez Garai

«Euskeraz bizi»

2018-11-16
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2018ko azaroa Jatorrizko Euskal Herrian, euskaldunak euskeraz jaio, hazi, hezi, bizi eta hilten ziran. Historiaren joanean, beste hizkuntza batzuk sartu jakuz gurean eta zapaldu egin deuskue neurri handi baten gure euskera. Baina, gu, herri preindoeuropeoa gara, eta leku-denboretako erasoaldiei aurre egiten jakin dogu, geure nortasuna galdu barik eta horretan daragoiogu gaur be. Euskerak eta euskal kulturak egiten gaitu euskaldun, baina oraindik asko falta jaku Euskal Herri osoa guztiz euskalduntzeko. Gaur egun, batzuk euskaldun jaio gara, beste batzuk euskaldundu egin jakuz eta falta diranak euskalduntzeko ahaleginak egiten gabilz. Euskalduntze bideko ekintzetariko bat Euskaraldia dogu, euskera biziari arnasaldi

«A Good Man», Urtzi Gartzia

2018-11-16
Urtzi Gartzia GogeaskoetxeaBINKE / 2018ko azaroa A Good Man Ahozko epaiketak iraun bitartean ezin izan dut burutik kendu Rob Reinerrek zuzendutako filma. «A Few Good Men» —gizon on batzuk— eta Cabacas auziaren arteko ezberdintasunak agerikoak diren arren, badaude antzekotasunak. Hasteko, «A Few Good Men» fikzioa da eta Cabacas auzia errealitate hutsa. Baina filmean bezala, egia jakiteko oztopoak berdin etorri dira erakundeetatik. Areago, ez Jessep koronela —Jack Nicholson—, ez Ugarteko —Iñaki Larrea— ertzainburua, ez dira akusatuen aulkian eseri. Momentuz, epaimahaiak epaia ebatzi bitartean, susmoa dut bi kasuen emaitza ere desberdina izango dela. Kontua da, Hollywoodeko fikzioan erruduna, «kode gorria» aplikatzeko agindua

«Etorki(zu)nak», Eñaut Zabalo

2018-10-19
Eñaut Zabalo ArtetxeBINKE / 2018ko urria Etorki(zu)nak Azken boladan, etorkinei buruzko berri ugari agertu dira. Tamalez, gutxi dira pertsona hauen inguruan ezer ona esaten dutenak. Gehien bat, immigrazioaren «arazoa» aipatzen da eta nola Europak «neurriak» hartu behar dituen honi aurre egiteko. Baina zein da arazoa? Eta zeintzuk neurriak? Arazoa, jendearen memoria eskasa da. Dirudienez, erraza egin zaigu ahaztea nork eragin zuen etorkin horien herrialdean egunean duten egoera. Euren jaioterria atzean utzi, eta bizimodu hobe baten bila milaka kilometro egitera behartzen dituen egoera. Neurriak, arrazakeria eta bortxakeria dira. Jadanik ahaztuta dugun bidegabekeria gogorarazten digutenen aurkakoa. Gure herrialdera heltzea eragozten duten heziak.

«Izan edo ez izan», Erri Ipiñazar

2018-10-19
Erri Ipiñazar EpalzaBINKE / 2018ko urria Izan edo ez izan Duela gutxi, «Zapalkuntzatik askatasunera» liburua irakurtzeko aukera izan dut. Gure Berriak komunikabide digitalak argitaratutako lan bikain honek gure herriak sufritzen duen egoerari buruz hausnarrarazi dit. Liburuan ederki aipatzen den bezala, badira hainbat gauza pertsonok eta herriek berezkoak ditugunak. Horietako bat bizitza da. Horretarako ahalmena eta indarra badugu, biziko gara, eta bestela ez. Eskubideak, beraz, indarraren eta borrokaren bidez lortzen dira: ez dira eskatzen; are gutxiago ukatzen dizkigun horri. Gure ingurura begiratzea baino ez dugu, askatasuna lortu duten herriek, ez dutela galdetzen ea independentzia nahi duten ala ez. Ez dago munduan

Ane Legarreta: «Bandak kontzertu gehiago egin beharko lituzke, eta ez hainbeste kalejira»

2018-10-19
Ane Legarreta, Galdakaoko Musika Bandako zuzendari ohiaBINKE / 2018ko urria «Bandak kontzertu gehiago egin beharko lituzke, eta ez hainbeste kalejira» TESTUAK: Jon Gomez GaraiARGAZKIAK: Julio Legarretaetxebarria Juan Carlos Irizar handiaren lekukoa hartu zuen Galdakaok inoiz izan duen Bandako zuzendaririk gazteenak. Irizarren mailari eusteko ardura ez ezik, proiektu eta aire berriak eskaintzen ere saiatu da Ane Legarreta lau urtez. Baina bere ibilbide profesionalari erreparatzeko ordua iritsi zaio, eta badoa doinu handien bila. Bazoaz… Banoa, bai, Galdakaoko Musika Bandako zuzendaritza utziko dut. Baina horrek ez du esan nahi nire bizitzako beste momenturen batean itzuliko ez naizenik, batek daki… Zergatik hartu duzu erabaki

Izaro Andres: «Oso gertuko sentitu nituen galdakoztarrak»

2018-10-19
Izaro Andres, kantariaBINKE / 2018ko urria «Oso gertuko sentitu nituen galdakoztarrak» TESTUA: Jon Gomez GaraiARGAZKIA: Jon Etxezarraga Torrezabal Kultur Etxeko areto nagusiak behean zein goian dituen eserlekuak bete zituen Izaro kantariak, urriko lehen zapatuan eskaini zuen kontzertuan. Mexikotik bira eman osteko lehenengo saioa izan zuen Euskal Herrian, non eta Galdakaon. Ez genuen berarekin solasalditxo bat izateko aukera galdu nahi. Etxekoei berba egiten diogun bezala hitz egiten dio Izarok publikoari: natural, jator eta oso gertuko. Baina batez ere goxotasun handiz. Horixe da Izaro Andres (1993, Mallabia) kantari gazteak Torrezabalera gerturatu ziren ehunka entzuleei helarazi ziena. Kantu oso intimoak egiten ditu, baina

Usansolo Racing: «Pausu garrantzitsua ematen ari gara berdintasunaren bidean»

2018-10-19
Usansolo Racing TaldeaBINKE / 2018ko urria «Pausu garrantzitsua ematen ari gara berdintasunaren bidean» TESTUA: Ixone Muñiz AranaARGAZKIA: Unai Moran Racing munduko zenbait alorretan emakumeen presentziarik ia ez zegoela ikusirik, Usansolo Racing talde mistoak hasieratik izan zuen argi emakumeak izango zirela taldeko zutabe. Egun, alde handirekin, Euskal Herrian emakume gehien dituen automobil-taldea da. Racing talde bat… Nolatan bururatu zitzaizuen honi hasiera ematea? Abenduan lau urte beteko dira racingean zaletuak garen hainbat lagun bildu —gehienak usansolotarrak— eta talde hau sortzen hasi ginenetik. Lehenik eta behin, automobil-talde bat eta elkarte bat sortu behar genituen, eta horretan genbiltzala, alor behartsuenetan arreta jartzeko beharra ikusi

«Gara»

2018-10-03
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2018ko urria Euskeraren historian, «gara» berba honek esangura ugari hartu deuskuz, eta gaztelerazko «desarrollo» berbagaz dauka zerikusia. Gaur egun, euskeraren egokitze-bidean, hainbat berba barri sortu doguz lexema hau oinarri dogularik. Aikomenzan batzuk: garatu, garapen, garatze, etab. Baina berba hau aspaldirik hona erabili deuskue gure baserritarrek, garaian garaiko landareak eta barazkiak garara etorri eta garatzen hastean. Barazki bakoitzak bere tertzioa dauka, gordinik zein egosita samur-samur jateko. Behin garatzen hasi ezkero, gora egiten dau eta aihen edo kimuak garatu ahala gogortu egiten da harik eta haziak sortzen hasi arte. Behin horra ezkero, hazitarako itxi behar dira barazkiak, hurrengo

«Norberarentzako denbora», Ane Belakortu

2018-09-21
Ane Belakortu LekueBINKE / 2018ko iraila Norberarentzako denbora Urte honetan, 12 hilabete, 52 aste, 365 egun, 8.760 ordu, 525.600 minutu, 31.536.000 segundo ditugu eta jadanik erdiak baino gehiago igarota. Denbora guzti hori topera aprobetxatu duenaren hausnarketa egin al du norbaitek? Auskalo! Denok ditugu eginbeharrak, konpromisoak, lana, ikasketak, etab. baina horretaz aparte ere denbora librea edukitzea guztiz beharrezkoa dela egiaztatuta dago eta batez ere norberarentzako den une hura. Bizi garen gizarte azeleratu honetatik at ume txikiek bezala zeruko izarrak edota norberaren behatzak berriz ere kontatzeko, begiak itxiz eta aldi berean esna gaudela gustuko dugun momentu hartara bueltatzeko, txorien txioak edota itsasoaren

«Sasi guztien gainetik», Christian Arean

2018-09-21
Christian Arean SaratxagaBINKE / 2018ko iraila Sasi guztien gainetik Euskerea ez da hizkuntza ofiziala Nafarroa osoan. Vascuencearen Legeak, inolako irizpide objektibori so eginez, hiru hizkuntza eremutan banatu eban lurraldea 1986an: zonalde euskalduna, mistoa eta ez-euskalduna. Egun, alegia, Foru Erkidegoaren heren batean baino ez da ofiziala. Ondoren, hamarkadetako hizkuntza-politika baztertzailea etorri zan. Euskerearekiko gorrotoa nortasun seinale bihurtu eban erregimenak, euskerea espazio publikotik desagerrarazten saiatu zana. Urteetan haizatutako «euskarafobia» gorrotoaren hazia erein eta sakondu dau herrialdean. Horren adibide argia da pasa dan ekainaren 2ko manifestazioa: milaka lagun euskerearen aurka Iruñeko kaleetan «en Navarra se habla castellano» oihuen artean. Hazia ereinda, aldaketaren gobernuak

Joseba Peña: «Eguzkibegi Ikastolak, nirekin edo ni gabe, aurrera egingo du beti»

2018-09-21
Joseba Peña, Eguzkibegi Ikastolako kontserje ohiaBINKE / 2018ko iraila «Eguzkibegi Ikastolak, nirekin edo ni gabe, aurrera egingo du beti» TESTUAK: Jon Gomez GaraiARGAZKIAK: Jabi Rojo Eguzkibegi Ikastola orain kokatuta dagoen tokitik pasa diren ikasle guzti-guztiek pentsatu izan dute inoiz ikastola Josebarena dela, noski, bertan bizi izan baita 35 urtez, orain arte. Erretiroa hartu berri du Galdakaoko debar ezagunenak, eta ikasturte hau bera gabe hasi du ikastola galdakoztarrak. Bertara itzuli da Peña, hunkituta eta urduri, Binkerekin bere ibilbide luzeaz hitz egin behar duelako. Ikasturtea urduri samar hasi duzu, beraz. Buf! Ez dakizu zuk zenbat gainera! Irailaren 3an, irakasleek ikasturtea hasi zuten

«Agur Jaunak»

2018-09-21
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2018ko iraila Agur jaunak kantua, ezaguna dogu Euskal Herrian zehar, baina, beharbada, bere jatorria ez hainbeste. Jatorriaren bertsio bat baino gehiago daukaguz, baina batera jo zein bestera jo, danetan agertzen jaku, Urtxalle (Manuel F. Lekuona Rezola: 1828-1901) eta bere 1851eko pelota-partidu ospetsua. Urtxalle bere jaiotetxe izenez ezagutzen dogun hau, Oiartzunen jaio zan baina gero Errenterian bizi izan zan. Antonio Zavalak Auspoa bildumako 116an dinoskunez, Urtxalleri zor deutsagu Agur jaunak kantua, Antonio Peña y Goñi jaunak kantu eta pianorako solfeoz jarria. Ez dakigu non entzungo eban Urtxallek. Kantuko «gire» aditzari begiratuz gero, Zuberoa aldekoa dirudi, edo, bertsolaria