Jon Gomez Garai

Danel Sagarduy GonzálezBINKE / 2020ko apirila Denboraren balioa Etxetik ezin atera gauden hontan, galdetzen duzun pertsona orok esango dizu ordura arte baloratzen ez zituen gauzen benetako balioaz ohartu dela: kalera ateratzea, lagunekin egotea, aitona amonak musuz jostea… Baina buruari bueltak emateko denbora bilatu dudan une hontan, nik hausnarketa horretan murgildu dut burua, eta ohartu naiz bizitza amaitzen joango zaidan einean faltan gehien botako dudan gauza, une hontan soberan daukagula usten dugun gauza bat dela: DENBORA. Pertsona asko hausnarketa honekin harrituko direlakoan nago, pentsatuko baitute «nire arazoa denbora zertan gastatu ez dakidala da jajajaja!». Bada burura ideia hori etorri zaien horiei

Imanol Etxebarria IntxaurragaBINKE / 2020ko apirila Ordu aldaketa Ez dakit ze egunetan hasi gintzazan balkoian txaloka. Whatsapp-mezu biral bat heldu jatan erizainen lana goraipatzeko zortziretan txalo egin behar zala esanez eta halan urten neban neuk be balkoira. Ilun egoan, auzoko batzuk txaloka barruntau nebazan. Lehenengo eguna zan. Egun hartatik balkoietatik era guztietako agerraldiak ikusi izan dodaz: esker oneko txaloak, haserrezko lapiko-hotsak, mugikorren linternen argipean isilune sakonak be. Bozgorailuak topera ipinita «Txoria txori», «Mierda de ciudad» edo «Resistiré» entzun doguz. Musikariek be agertu dabe euren burua, tronpetari eta trikitilari batzuk fin astindu dabez euren instrumentuak. Eta txaloen osteko isiltasuna arintzeko «kamarero»

Mikel Larunbe Garcia del CastilloBINKE / 2020ko apirila Murrizketen ordainsaria Arratsaldeko 20:00 puntuan. Leihotik txalotzea ohitura bilakatu da. Tamalez, zenbait egunetan, txalo artean kandelak eta esku-argiak ikusi ditugu, COVID-19-ak jotako hainbat gaixo zaintzearren beren bizitza literalki eman duten mediku edota erizainen omenez. Heroiak. Egoera latza da, ez dago ukatzerik, eta osasungintzan munduko herrialde aurreratuenetako bat izango bagina ere, egoerak larria izaten jarraituko luke. Hala ere, zertxobait hobeto prestatuta egon gintezke. Gogora datorkit, 2013an Madrilen sortu eta estatuan zehar hedatu zen «marea txuria», osasungintzaren milaka langile kalera atera zirenekoa, orduko PP-ren gobernuak sektorean ezarritako pribatizazio eta murrizketak salatzera. 2008an espainiar estatua

Aitziber Bilbao EtxebarriaBINKE / 2020ko apirila Erresilientzia Jaiotzetik bizitzak dakarren ikasgaietan gabiltza, erortze asko bizi behar izango ditugu izatearen zehar. Kasu honetan, Covida deritzon honek ikasgai ederra utzi digu. Zendu direnek, ezagutzen ez genuen erara agurtuz, galerak berak dakarren tristuratik gain arrasto handiagoa eraginez. Baina beste guztiok zer ikasgai barneratu dugu? Guztiok egoera ezin jasanetatik aurrera irtetzeko gai garela, erresilienteak garela, indartsuak. Bakoitzak lortu behar izango du familian eta komunitatean eutsiz. Azkenean giza sozialak gara, gure ingurukoen on izanak guztiontzako onura dakar, denen artean aurrera bota beharrean gaude, denen laguntza behar dugu besteei lagundu eta besteen laguntza jaso. Oraingo honetan

Karmele Arrieta ZuazoBINKE / 2020ko apirila Balkoiak eta leihoak Aspaldian ez ditut etxeko kristalak garbitu. Urtean behin egiteko ohitura dut. Balkoiko lorak ere niri begiratzen egoten dira, noiz kasu egin. Baina hau ezustekoa! Negua joan da eta berrogeialdia heldu zaigu. Hasieran, zer da hau? Beldurra, ezinegona, haserrea. Leihoetatik balkoirako joan-etorriek xurgatu zidaten arnasa. Geroago, kobazulo bihurtu ditut balkoiak eta leihoak.Hasi naiz erreparatzen goizeko isiltasunean badaudela txoriak. Zuhaitzek osto berriak dituztela. Tximeletaren bat ere ikusi dut. Eta auzokideak ere baditudala! Lehen eskegita zituzten erroparen arabera sailkatzen nituen: kantzontzilo edo kulero bakarra, bakarrik biziko da; kirol kamisetaduna, kirolzalea; umeen erropak, umeak biziko

Jon Falcón DíezBINKE / 2020ko apirila Familia Familia pertsona multzo bat da; oro har, pertsona horiek ahaidetasun-harremana izaten dute euren artean, odolezkoa edo ezkontzaren ondoriozkoa, eta elkarrekin bizi dira etxebizitza berean», horrela definitzen du Eustatek familia hitza. Ohikotasunez erabiltzen dugun hitza da; baina weborriek, hiztegiek eta abarrekoek ematen duten adierek benetan islatzen dute hitz horren benetako hedapena? Berrogeialdi egoera honetan, familia hitza bi ikuspegi ezberdinetatik aztertzeko denbora izan dut. Lehenengoak etxekoak barnebiltzen ditu, dena den, azkenaldi honetan familia-denboraren aberastasuna bere era gozoenean dastatzeko aukera izan dut. Halaber, gurasoen harrotasun aurpegien edota anai-arreben konplizitate begiraden balio neurrezina bihotzean bertan sentitu dut.

Eneko Sanchez MenciaBINKE / 2020ko apirila Jarduera fisikoa etxean Bizitzen ari garen egoera hau, belaunaldi askorentzat behintzat, inoiz bizi izan ez dugun gauza bat da. Gure gizartea eta kultura ez dago prest hilabete luzez etxean egoteko, gu gehiago gara bizitza gure etxetik at egitekoak, poteoan joateaz, mendira joateaz…  Honek pertsona bakoitzaren gauzarik onenak eta txarrenak atera ditzake, baina badaude hainbat gauza positibo atera ditzakegunak konfinamendu egoera honetatik… hainbat eta hainbat daude sedentarismo hutsetik jarduera fisikoa egitera pasako direnak! Ez dut mundua deskubrituko esaten badut gure inguruan baditugula asko eta asko ez dutela inolako jarduera fisikorik egiten beraien egunerokotasunean, nahiz eta

Nekane Rivas LópezBINKE / 2020ko apirila Gugan pentsatzeko unea Film batean gaudela dirudi. Egun batetik bestera, mundu osoaren bizitza eten, errutina azkarrak apurtu, presak gelditu eta etxean gelditzen gara. Trankil trankil. Korrika ibiltzen ikasi dugu, abiadura ikaragarrian mugitu eta aldatzen den ingurune batean. Egunean zehar bi ordu eskaz ditugu guretzako. Eta horiek, sare sozialetan edo telebista aurrean pasatzen ditugu. Ondorioz, inguruan entzun eta ikusten ditugun jarrerak imitatzen ditugu, geure izaera pertsonala ezagutu ordez. Ingurura begiratu eta, gehienok, bizitza berdina bizitzen gaudeladirudi. Baina, nola da hori posible gutako bakoitza hain bakarra eta miresgarria izanik? Ba, ez digutelako irakatsi gure burua ezagutzen.

Elena Díaz EreñoBINKE / 2020ko apirila Psikotxertoa Nork ez du momentu larri honetan, WhatsAppetik jaso duen konfinamenduari buruzko broma edo txiste batekin barre egin? Egoera tragiko honi inolako garrantzirik kendu nahian, gizakiok tragikomediarako prestatuta gaudela esango nuke, biziraupenerako babes-mekanismo bezala. Alerta-egoeraren aurrean ihes egiteko erantzun fisiologikoa badugu ere, konfinamenduan, argi uzten ari gara estresari aurre egiteko baditugula baliabide, psikosozialak, gure burutik beldurrak eta kezkak uxatzeko. Hiru aste luze itxialdian egonda gero, atzera begiratuz, inoiz espero ez genuena gertatu zaigu. #Etxeangeratu agindupean, etxean geratu behar, osasuna babeste aldera eta etxetik lanak, ikasketak, zainketak… jarraituz. Goibel geratu beharrean edo gure bizilekua itogarri

Aitor Landa GuerraBINKE / 2020ko apirila Isurketen murrizketa Egunotan milaka besarkada, musu eta irribarre galdu ditugu, baina amaigabea dirudien konfinamendu honetan, badago ere, zenbait onura ikusteko tartea: kaltegarriak diren gasen isurketa gutxitu egin da, ondorioz, hiri eta herrietako kutsadura murriztu eta airearen kalitatea hobetu dira, ekosistemen egoera hobetuz aldi berean. Logikoa denez, giza jarduera gehienak bertan behera uztea da egoera honen eragile nagusia, hala nola fabriken jardueren etenak eta trafikoaren gutxitzea. Edozein kasutan, albiste hauek ezin dira garaipen baten modura hartu, hilabete batzuen eragina ez baita nahikoa klima-aldaketan eragin positiboa lortzeko. Izan ere, hirietako kutsadura hau, arazo kardiobaskularren eta arnas

Inma Vázquez BolañosBINKE / 2020ko apirila Hipokondriak lekurik ez Duela aste batzuetatik aurrera pairatzen gabiltzan egoera ezezagun eta kezkagarria    pertsona ugarirengan beldurra eta antsietatea erakartzen dabil. Bai gaixotasunarekiko, zein bere sintomatologiarekiko etengabeko alerta sortuz. Sentsazio hau ez da berria niretzat, ondo ezaguna daukat aspalditik, nire bizitzan zehar bidailagun eta mugatzaile izan baitut. Baina galdera hurrengoa da: hipokondria pairatzen duen pertsona batentzat, zer suposa dezake mundu mailako osasun alerta batek, osasun zerbitzuen gainezkak edo kutsatze indize eta gaitzaren konplikazio handi hauek? Nire kasuan behintzat, ikuspegi bira bat suposatu du, pizgarri bat, hauskortasun egiaztatze izugarri bat. Beldur irrazional guzti horiek alde

Oihane Apellaniz GoienolaBINKE / 2020ko apirila Sormenaren loraldia Egun bizi dugun osasun krisiaren ondorioz, euskal herritarrok eguneroko errutinak eten eta lau horma artean bizitzera ohitu behar izan gara. Egun gutxitan, gizarteak espero duena egiteari utzi eta gure erraiak arakatuz, sormenari leihoak zabaldu dizkiogu. Hala, askok jada ezagun zuten artista elikatzen diharduten bitartean, beste hamaikak barruan geneukan artista ezkutua azaleratu dugu, txikitan gustatzen zitzaigun hura berreskuratuz edota pasio berriak aurkituz, izan eskulanak, marrazketa, musika… Barneko hazi hau ureztatuz, dekadentzian dagoen ahalmena loratu dugu. Zientzialari handi batek behin esan zuen sormena larritasunetik jaiotzen dela eta krisialdian sortzen direla asmamena, aurkikuntzak eta estrategia