Jon Gomez Garai

«Ohiturak aldatu», Amaia Rodrigo

2018-12-21
Amaia Rodrigo AurtenetxeBINKE / 2018ko abendua Ohiturak aldatu Zergatik hitz egiten diozu euskeraz, ama?». Hori izan zen, duela urte bi gutxi gora behera, seme txikiak egin zidan galdera erosketak ordaintzerako orduan, kutxan zegoen neskari euskaraz zuzendu nintzaionean. «Euskaldunak garelako eta Euskal Herrian bizi garelako», erantzun nion. Etxerako bidean elkarrizketarekin jarraitu genuen; harrituta zegoen, eta ni are gehiago berak galdera hori egiteaz. Nahiz eta semeekin euskaraz bizi, berari atentzioa deitu zion kalean ezezagun batekin euskaraz hitz egitea. Oheratzerakoan, gertatutakoa hausnartzen, euskararen inguruan jaso nuen ikastaro batean irakasleak esandakoa etorri zitzaidan burura: «Euskaldunok konplexuz beteta gaude, normalean lehen hitza euskaraz esatearen beldur

«Euskararen etorkizuna», Aniceto Ajuriagogeaskoa

2018-12-21
Aniceto Ajuriagogeaskoa AurreBINKE / 2018ko abendua Euskararen etorkizuna Espainiar eta frantziar estatuen etengabeko eraso kalkulatuen eraginez gure hizkuntza asko ahuldu da historian zehar, azken sastada bortitza frankismoak eman diolarik, hil zorian uzteraino. Eraso horien aurrean euskal herritarrok ondo jakin dugu geure hizkuntzari eusten. Esaterako aipagarria da ikastolek eta euskalduntze-alfabetatzeak irekitako bideetatik egindako itzelezko lana frankismoaren azken urteetan. Jabetu gara baita ere euskara jakitea eta ikastea ez dela nahikoa; erabilera funtsekoa dela, hizkuntzak bizirik jarraitu dezan; eta hori lortzea herritar guztion kontua dela. Konbentzimendu horrek eraginda burutu da Euskaraldia, Euskal Herri osoan arrakastatsua izan den ekimen soziala: 400 herritan sortu dira

Bizkaia Isilik: «Etorkinen egoeraren aurrean ezin genuen beste alde batera begiratu»

2018-12-21
Galdakaoko Bizkaia Isilik elkarteaBINKE / 2018ko abendua «Etorkinen egoeraren aurrean ezin genuen beste alde batera begiratu» TESTUA ETA ARGAZKIA: Ixone Muñiz Arana Errefuxiatu eta etorkinen auziari konponbidea eman, elkartasuna adierazi eta hauen eskubideen alde borrokatzeko jaio zen «Bizkaia Isilik» eginkizuna. Bizkaiko zenbait herrik emandako pausuei jarraituz, Galdakaon ere sortu dute aurten taldea. Nortzuk osatzen duzue Galdakaoko «Bizkaia isilik» taldea? Emigranteen eta emigrazio prozesuan egiten ari diren akatsak azaleratu nahi ditugunok. Izan ere, pertsonak daude aurretik, sexua, azalaren kolorea edota jatorria kontuan izan barik. Zeharo xumea da taldea, eta guztion borondatearekin egiten dugu aurrera. Bileretan zortzi bat pertsona elkartzen gara eta

«Gabon-subila»

2018-12-03
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2018ko abendua Gure baserrietako sukaldeetan behesuak geunkazan etxea berotzeko, sukaldaritzarako eta bere inguruan kontu kontari alkartzeko. Behesu zaharrenak suete erdian kokatzen ziran, tximinia barik eta geroagora sueteko horma bati deutsala eraikitzen ziran tximinia eta guzti. Sutondoa, sano garrantzitsua izan dogu etxekoen alkar bizibidean, batez be Gabonetan. Gabon egunean, Gabon-subila ekarten zan basotik etxera, eta bere enbor zati bat izetu beste ilinti batzukaz batera behesuan. Gabon-subila erretzen-erretzen joaten zan Gabon-jaietan zehar. Supazterrean geratzen ziran iduri eta hauts erreak, bereziak ziran eta behin hotzituz gero, hainbat erremediotarako erabilten ziran. Surteko hauts batzuk, etxeko horma-zulo baten gordetan ziran etxea

Valentin Carballo: «Denek esan izan didate modaz ezingo nintzela bizi, eta begira, pixkanaka banabil!»

2018-11-23
Valentin Carballo, moda diseinatzaileaBINKE / 2018ko azaroa «Denek esan izan didate modaz ezingo nintzela bizi, eta begira, pixkanaka banabil!» TESTUAK: Jon Gomez GaraiARGAZKIAK: Valentin Carballoren artxiboa Handia da itsasoa, eta askorako ematen du. Itxura, kolore eta neurri guztietako arrainak daude bertan, eta batzuek korrontearen kontra ere egiten dute. Horrek omen dira indartsuenak, eta horiek lortzen dituzte euren helburuak. Galdakao itsaso handi hori da, eta korrontearen kontra zein bere helburuen alde lanean gogor ari den moda diseinatzailea da Valentín Carballo, bere burua galdakoztartzat duen kanariarra. Ez da lan arina izango arropa marka propioa sortzea… Ba ez, ez da lan arina, baina

«Euskararen aberastasuna», Unai Mardaras

2018-11-16
Unai Mardaras BerrazuetaBINKE / 2018ko azaroa Euskararen aberastasuna Nire amak euskarako titulu bat ateratzeko ikastaro bat hasi dau. Honen harira, barne-gatazka batean murgildu nintzan: Zergatik saiatzen dira erakundeak euskara bateratzen? Ni bizkaitarra naz, beraz, nire hizkuntza, euskara da bai, baina bizkaiera. Halan eta be, eskolan ez neban bizkaieraz ikasi, batuan baizik. Zein da horren arazoa? Gaur egun sekulako nahasteak eukiten dodazala aditzakaz, esaerakaz… Danagatik sortzen jataz zalantzak. Arazo hau eukinda, oso zaila egiten jat titulu bat eskuratzea, berbetan jartzen nazenean biak nahasten dodazalako eta hori, noski, ez dalako aztertzaileen gustukoa, ezta egokia be. Euskara, hizkuntza oso plurala da: Lekeitiora bazoaz,

«Euskeraz bizi»

2018-11-16
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2018ko azaroa Jatorrizko Euskal Herrian, euskaldunak euskeraz jaio, hazi, hezi, bizi eta hilten ziran. Historiaren joanean, beste hizkuntza batzuk sartu jakuz gurean eta zapaldu egin deuskue neurri handi baten gure euskera. Baina, gu, herri preindoeuropeoa gara, eta leku-denboretako erasoaldiei aurre egiten jakin dogu, geure nortasuna galdu barik eta horretan daragoiogu gaur be. Euskerak eta euskal kulturak egiten gaitu euskaldun, baina oraindik asko falta jaku Euskal Herri osoa guztiz euskalduntzeko. Gaur egun, batzuk euskaldun jaio gara, beste batzuk euskaldundu egin jakuz eta falta diranak euskalduntzeko ahaleginak egiten gabilz. Euskalduntze bideko ekintzetariko bat Euskaraldia dogu, euskera biziari arnasaldi

«A Good Man», Urtzi Gartzia

2018-11-16
Urtzi Gartzia GogeaskoetxeaBINKE / 2018ko azaroa A Good Man Ahozko epaiketak iraun bitartean ezin izan dut burutik kendu Rob Reinerrek zuzendutako filma. «A Few Good Men» —gizon on batzuk— eta Cabacas auziaren arteko ezberdintasunak agerikoak diren arren, badaude antzekotasunak. Hasteko, «A Few Good Men» fikzioa da eta Cabacas auzia errealitate hutsa. Baina filmean bezala, egia jakiteko oztopoak berdin etorri dira erakundeetatik. Areago, ez Jessep koronela —Jack Nicholson—, ez Ugarteko —Iñaki Larrea— ertzainburua, ez dira akusatuen aulkian eseri. Momentuz, epaimahaiak epaia ebatzi bitartean, susmoa dut bi kasuen emaitza ere desberdina izango dela. Kontua da, Hollywoodeko fikzioan erruduna, «kode gorria» aplikatzeko agindua

«Etorki(zu)nak», Eñaut Zabalo

2018-10-19
Eñaut Zabalo ArtetxeBINKE / 2018ko urria Etorki(zu)nak Azken boladan, etorkinei buruzko berri ugari agertu dira. Tamalez, gutxi dira pertsona hauen inguruan ezer ona esaten dutenak. Gehien bat, immigrazioaren «arazoa» aipatzen da eta nola Europak «neurriak» hartu behar dituen honi aurre egiteko. Baina zein da arazoa? Eta zeintzuk neurriak? Arazoa, jendearen memoria eskasa da. Dirudienez, erraza egin zaigu ahaztea nork eragin zuen etorkin horien herrialdean egunean duten egoera. Euren jaioterria atzean utzi, eta bizimodu hobe baten bila milaka kilometro egitera behartzen dituen egoera. Neurriak, arrazakeria eta bortxakeria dira. Jadanik ahaztuta dugun bidegabekeria gogorarazten digutenen aurkakoa. Gure herrialdera heltzea eragozten duten heziak.

«Izan edo ez izan», Erri Ipiñazar

2018-10-19
Erri Ipiñazar EpalzaBINKE / 2018ko urria Izan edo ez izan Duela gutxi, «Zapalkuntzatik askatasunera» liburua irakurtzeko aukera izan dut. Gure Berriak komunikabide digitalak argitaratutako lan bikain honek gure herriak sufritzen duen egoerari buruz hausnarrarazi dit. Liburuan ederki aipatzen den bezala, badira hainbat gauza pertsonok eta herriek berezkoak ditugunak. Horietako bat bizitza da. Horretarako ahalmena eta indarra badugu, biziko gara, eta bestela ez. Eskubideak, beraz, indarraren eta borrokaren bidez lortzen dira: ez dira eskatzen; are gutxiago ukatzen dizkigun horri. Gure ingurura begiratzea baino ez dugu, askatasuna lortu duten herriek, ez dutela galdetzen ea independentzia nahi duten ala ez. Ez dago munduan

Ane Legarreta: «Bandak kontzertu gehiago egin beharko lituzke, eta ez hainbeste kalejira»

2018-10-19
Ane Legarreta, Galdakaoko Musika Bandako zuzendari ohiaBINKE / 2018ko urria «Bandak kontzertu gehiago egin beharko lituzke, eta ez hainbeste kalejira» TESTUAK: Jon Gomez GaraiARGAZKIAK: Julio Legarretaetxebarria Juan Carlos Irizar handiaren lekukoa hartu zuen Galdakaok inoiz izan duen Bandako zuzendaririk gazteenak. Irizarren mailari eusteko ardura ez ezik, proiektu eta aire berriak eskaintzen ere saiatu da Ane Legarreta lau urtez. Baina bere ibilbide profesionalari erreparatzeko ordua iritsi zaio, eta badoa doinu handien bila. Bazoaz… Banoa, bai, Galdakaoko Musika Bandako zuzendaritza utziko dut. Baina horrek ez du esan nahi nire bizitzako beste momenturen batean itzuliko ez naizenik, batek daki… Zergatik hartu duzu erabaki

Izaro Andres: «Oso gertuko sentitu nituen galdakoztarrak»

2018-10-19
Izaro Andres, kantariaBINKE / 2018ko urria «Oso gertuko sentitu nituen galdakoztarrak» TESTUA: Jon Gomez GaraiARGAZKIA: Jon Etxezarraga Torrezabal Kultur Etxeko areto nagusiak behean zein goian dituen eserlekuak bete zituen Izaro kantariak, urriko lehen zapatuan eskaini zuen kontzertuan. Mexikotik bira eman osteko lehenengo saioa izan zuen Euskal Herrian, non eta Galdakaon. Ez genuen berarekin solasalditxo bat izateko aukera galdu nahi. Etxekoei berba egiten diogun bezala hitz egiten dio Izarok publikoari: natural, jator eta oso gertuko. Baina batez ere goxotasun handiz. Horixe da Izaro Andres (1993, Mallabia) kantari gazteak Torrezabalera gerturatu ziren ehunka entzuleei helarazi ziena. Kantu oso intimoak egiten ditu, baina