Jon Gomez Garai

«Itsasoari so», Irune Soto

2017-02-17
Irune Soto AldalurBINKE / 2017ko otsaila Itsasoari so Itsasoa ikustera hurbiltzen naizenean, beste edozein egoeratan burura etortzen ez zaizkidanak etortzen zaizkit. Ez bakarrik itsasoak umezurtz utzitako haurren amak, emakume piratak, edota azal ezberdinetako pertsonen etsipenaz urperatutako paterak, ez. Atzoko olatuekin galdera deseroso bat etorri zitzaidan: ez ote den ulertzekoa bakardadeari beldur patologikoa izatea. Mundu aldrebes honek ematen diguna merezi dugula sinetsita nagoenetik, maitatzearren kobratu egiten dutenak badirela jakitun naiz. Arima eta gorputz biluzien prostituziotik, maitasunaren prostituziora igaro gara, oraindik lehenengoaren kalteak neurtu gabe. Honezkero, gure territorioak kolonia garestiekin markatzen ditugun honetan, sentimenduen merkatuaz hitz egiten hasi beharko genuke ohiko kontzeptu

«Bizkaiera eta sexua», Josu Lezameta

2017-02-17
Josu Lezameta LarrabeitiBINKE / 2017ko otsaila Bizkaiera eta sexua Izenburuan sexua ikusi duzunez, hasi zara irakurtzen. Lasai, amaieran sexuaz hitz egingo dugu; oraindik ez, baina. Bizkaierari buruz hitz egin nahi dizut gaur. Ez dakit euskara zelan ikasi zenuen: umetan ama/aitarengandik, eskola/ikastolan, nagusitan euskaltegian… Ez dakit bizkaieraz edo batuaz egiten ote duzun. Kontua da idatzizko bizkaieraren lekuaz hitz egin nahi dizudala gaur zuri, euskaraz irakurtzen ari zaren horri. Eta zein litzateke leku hori nire ustez? Ba, esaterako, hau, Binken bizkaiera ederrean idatzitako tarteak topatuko dituzu eta batua txukunean ere bai. Baina -bainaren ordua heldu da-, non ez genuke bizkaiera erabili beharko?

Pako Revueltas: «Aktoreak ‘gezurlariak’ gara, ez gezurtiak»

2017-01-20
Pako Revueltas, aktoreaBINKE / 2017ko urtarrila «Aktoreak ‘gezurlariak’ gara, ez gezurtiak» TESTUAK: Jon Gomez GaraiARGAZKIAK: Gotzon Almaraz Herrian artista bikainak ditugula inork ez du zalantzan jartzen. Batzuk ezagunagoak dira, beste batzuk zale mailan ari dira eta beste hainbat ez dira publikoki hain ezagunak izango, baina horrek ez du esan gura maila eskasagoa dutenik. Maila bera ez doa ezagun izatearekin lotuta, norberak landu beharreko ekinarekin baizik. Hilabeteko protagonistak bakar-bakarrik egin du orain arteko ibilbidea, eta bere ibilbidean landutakoak eman dio bere egungo bizimodua antzerti-mundura eskaini ahal izateko aukera. Profesional hutsa da Pako Revueltas (Galdakao, 1971) aktorea. Aktorea diogu horrela hasi zelako

«Papa Noel euskalduna», Maialen Garaizar

2017-01-20
Maialen Garaizar OrtuetaBINKE / 2017ko urtarrila Papa Noel euskalduna Gabonak amaitu orduko Olentzero joan zaigu berriro mendira lanera. Neguko solstizioarekin ustezko harreman estua duen pertsonaia misteriotsu hau era askotara irudikatu ohi da Euskal Herriko txokoetan zehar; itxura hedatuena, luzaroan, ikazkin lodi zikin bakartiarena izan da, edatea eta bapo jartzea zaletasun duena.  Urteak aurrera joan ahala, ordea, gure Olentzero aldatzen ikusi eta guk geuk ere bere aldaketa hauspotu dugu. Denborarekin batera, tradizioak eraldaketak jasatea berezko prozesua omen da. Baina ez al dabil tradizioa jatorritik gehiegi urruntzen? Gizarte diruzale eta global honen biztanle bihurtzearen ondorioz, Papa Noel euskaldunaren papera antzeztea egokitu zaio

«Usansoloren mugak», Jagoba Epalza

2017-01-20
Jagoba Epalza UriarteBINKE / 2017ko urtarrila Usansoloren mugak Betidanik entzun eta irakurri dut Usansolok arau eta erabakitzeko ahalmena zituela, nortasun handiko herria zela eta leku estrategikoa. Gogoratzen dut txikia nintzenean, plazan elkartzen zirela usansolotarrak desanexio-prozesuaren berri izateko. Orduan ere, mugen gaia landu zen eta Usansoloko desanexiorako gestoretan akordioa egin eta mugak zehaztea lortu zela. Alkatearen esanek harritu eta kezkatzen naute. Badirudi Uriberi ez zaiola historia inporta, desanexioa gaurko kontu bat dela eta hutsetik hasteko beharra dagoela. Nire ustez, errespetu handia merezi duen gaia da; pasa den gestoretan parte hartu zutenen erabakiak eta itzelezko lana egin zuten pertsonak, eta usansolotarrek 2014ko

Josu Trueba: «Egunkariak militanteentzat sortutako panfletoak dira»

2016-10-21
Josu Trueba, argazkilariaBINKE / 2016ko urria «Egunkariak militanteentzat sortutako panfletoak dira» TESTUAK: Jon Gomez GaraiARGAZKIAK: Gotzon Almaraz Kameraren atzealdean egoten dena zergatik da ikusezin, berari esker gizarteko hamaika egoera ikusteko gai bagara? Galdera horri erantzutea ez dut uste «ikusezin» horri erantzutea ere erraz egingo zaionik. Eta ziurrenik, ikusezin izatera ohituta egongo da. Ohituta, eta gustura gainera. Baina oraingoan kameraren fokoa aldatu dugu. Istorio, pasarte edo ekitaldiren baten berri emateko kanala izaten dira argazkilariak. Baina hilabete honetan kameraren atzealdean egoten denari egokitu zaio kameraren aurrean jartzea. Gai sozialekin erabat lotuta dagoen galdakoztarra da eta bereziki euskal gatazkarekiko errespetu eta konpromiso handia

«Hurrengo pausua», Xabier Fernandez

2016-10-21
Xabier Fernandez FuentesBINKE / 2016ko urria Hurrengo pausua «Arbitro marikoi!», «Berna horreikaz fraka horrek?», «Hemendik aurrera ogirik ez dot jango», «Mutilek ez dabe negarrik egiten», «Holan jantzita normala hori gertatzea», «Neska baten moduan jolasten dozu»…  Egunerokotasunean entzuten doguzan esaldiak dira hauek danak. Txantxak, komentario xumeak edo bromak dira, pentseu barik esandakoak, sentidu barik askotan be. Baina gure bromak hurrungo belaunaldikoen jokabideen eredu izango dira, eta hori ez dogu ahaztu behar. Esan ohi da jokaera bat aldatzeko lehenengo pausua arazoa onartzea dala, eta puntu horretara arte asko heldu dira, edo heldu gara. Baina hurrengo pausua, jokabidea aldatzearena, alegia, ez dogu hainbestek

«Garbitasuna», Udane Atutxa

2016-10-21
Udane Atutxa LarrinagaBINKE / 2016ko urria Garbitasuna Amaitu berri den udan izandako oporraldian atzerrira joateko aukera izan genuen eta bertako kulturak eta paisaiak ez ezik gizarte ohiturek ere ahozabalik utzi gintuzten bidai-laguna eta biok. Batez ere, kaleen garbitasunak. Hamalau milioi pertsona bizi diren hiri batean zaila da lurrean zikinkeriarik ez aurkitzea —norbaitek esku-artean zeukan paperezko musuzapia haizeak eraman duelako edo ganorabakoren batek nahita txiklearen papera lurrera bota duelako—  baina, hala eta guztiz ere, kaleak garbi eta txukun zeuden. Gurean ez bezala ez genuen ehun metro bakoitzeko zakarrontzi bat aurkitu, jatekoa saltzen zuten saltokien atarian zeuden hondakinak botatzeko ontziak; kalean egiten

Itziar Barrenetxea eta Maribi Zamakona: «Herrigintzatik sortu zan Eguzkibegi Ikastola»

2016-09-16
Itziar Barrenetxea eta Maribi Zamakona, Eguzkibegi Ikastolako sortzaile eta irakasle ohiakBINKE / 2016ko iraila «Herrigintzatik sortu zan Eguzkibegi Ikastola» TESTUAK: Jon Gomez GaraiARGAZKIAK: Gotzon Almaraz «Irakasten duena; irakaskuntzan diharduena» da, Harluxet hiztegi entziklopedikoaren arabera, irakasle berbaren definizioa. Horretarako, gero eta gutxiago baina, irakasleak testu-liburuak erabili ohi ditu dakien ezagutza ikasleei transmititzeko. Badira irakasle batzuk ordea, geletatik eta testu-liburuetatik askoz harago erakutsi digutenak, euren ametsak herri oso baten errealitate bihurtuz. Garai bateko eskola-instituzioak herritarren sektore handi baten behar eta nahiak asetzen ez zituenaren ondorioz sortu ziren ikastolak, zeintzuek euskara eta euskal kultura izango zuten identitate eta ardatz. Hori gauzatzeko eta frankismo

«Eraso sexistak», Aitziber Bilbao

2016-07-15
Aitziber Bilbao EtxebarriaBINKE / 2016ko uztaila Eraso sexistak Aurtengo udan herriko jaietan alkarren arteko gaia izan dogu ia herri guztietan, ekintza hauekaz jai giroak ilunduz. Gure herrian be jaian murgilduta ibili beharrean, emakumeen eskubideak aldarrikatu behar izan doguz; garai honetan, bai, garai honetan! XXI. mendean! Onartezina da pertsonen eskubideek atzerakada izatea. Baina arazo hau urte osoan emoten da, eta zer egiten dogu? Zergaitik ez da Galdakaon jaietarako egin dan protokoloa urte osoan zehar eta herri guztietan jarraitzen? Zelan konpon daiteke arazo sozial hau? Neskei ipurdia ukutzea, iraintzea… Gaztetan horrelako jokabideak jolastzat hartzen doguz eta helduok gainera askotan barre egiten dogu,

«Herriko harri», Mikel Atxutegi

2016-07-15
Mikel Atxutegi GutierrezBINKE / 2016ko uztaila Herriko harri Usansolok duen kirol eta kultur agenda inguruko herri askoren inbidia da. Ez da baina, kasualitatea. Begi xehez ikusten ez den lan eskerga dago atzean. Etxea harriz harri eraikitzen den modu berean, herri txikia egunez egun egiten da handi. Harria berez hila da, hotza, baina jendearen borondateak eman zion bizia, berotasuna. Bertako bizilagunek eraiki zituzten etxearen habeak, eta asko joanak diren arren, gogoan ditugu. Ferekaz landutako harriak oraindik ere dirau, baina zahartzen hasia da. Berdinak dira urtero antolakuntzan dabiltzan bizilagunak, ekimen hutsez tradizioari eusten dioten herritarrak. Parte hartzeak gainera behera egin du, eta

Mireia de Diego: «Udalak berdegune gehiago exijitu beharko leukez»

2016-07-15
Mireia de Diego, enpresari eraikitzaileaBINKE / 2016ko uztaila «Udalak berdegune gehiago exijitu beharko leukez» TESTUA: Jon Gomez GaraiARGAZKIAK: Gotzon Almaraz Zenbatean kritikatuko genuen zerbait edo norbait, alde horretako bertsio edo iritzia jakin barik… Esaterako: nork eragin zuen krisia? Edo nori leporatzen zaio erru nagusia? Erakundeei? Politikariei? Ala eraikuntzen munduan negozioa egiten ari diren horiei, akaso? Sarri konnotazio negatiboak jartzen ditugu inguruan entzuten dugunagatik. Baina goazen gutxitan entzuteko aukera izaten dugun aldea entzutera! Kontraste kuriosoa da dotore eta koloretsu jantzitako emakume fin baten ondoan obrako kaskoa, txalekoa eta segurtasun bota batzuk ikustea. Beretzako eguneroko errutina da, baina emakume izateagatik errutina gogorragoak