Jon Gomez Garai

«Otsailak 29»

2019-02-15
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2019ko otsaila Otsaila edo zezeila, urteko hilabeterik laburrena dogu. Julio Cesarrek, K.a.ko 46an eratutako kalendarioan 28 egun jarri eutsazan otsailari eta lau urterik lau urtera egun bat gehiago. Egun horren izenari «bisiestu» deritzagu. Latinetik dator izen hori, hemendixik: «bis sextus dies ante calendas martias», hau da, «birritan martiaren bataren aurreko seigarren eguna». Jakina, otsailaren 23a birritan jarri beharrean kalendarioan, 29ra aldatu zan bisiestu egun hori eta halan be, urteko hilabeterik laburrena. Kalendario julianoan, urtearen bigarren hilabeteari «februarius» (gazt. febrero) deritzo eta purifikaziorako hilabetea zan erromatarrentzat. Guk euskaldunok ostera, batean bestean, animaliekaz lotu dogu hilabete honen izena:

«Beldurrak», Maddi Sanchez

2019-02-15
Maddi Sanchez ArrarteBINKE / 2019ko otsaila Beldurrak Nik nagusitan okina izan nahi dut, eta ama, eta Galdakaon bizi, eta…». Haurtzarotik amesten darabilgun etorkizun hori atezuan daukagu gazte askok; izan ere, zenbaiti aurten baitagokigu ikasketak amaitu eta «nagusitan izan nahi genuen» horri eusteko unea. Nahiz eta horren hurbil izan jauzia, maiz aurkitzen dut oraindik nire burua «nagusitako etorkizun» hori urrun bezain hipotetiko irudikatzen, egia bihurtzeko zaila ikusten dudanaren seinale. Azken aldiko belaunaldirik prestatuenetarikoa osatzen dugun arren, ziurgabetasunez jositako bidea izango dugu afizio eta bokazio horiek ogibide bilakatzeko. Ofizioak egiten gaitu autonomo, burujabe eta gure bizitzaren eraikitzaile; baina egungo lan prekarioak eta

Universitario Bilbao Rugby: «Sei galdakoztar daukaguz momentu honetan gure taldean»

2019-02-15
Universitario Bilbao Rugby taldeaBINKE / 2019ko otsaila «Sei galdakoztar daukaguz momentu honetan gure taldean» TESTUA: Ixone Muñiz AranaARGAZKIA: Iñigo de Miguel Universitario Bilbao Rugby taldea, izen honekin, 2000. urtetik ezagutzen dugu, zenbait aldaketaren ostean, Bilbao Rugby Club eta Universitario XV klubak batu zirenetik. Baina, berez, taldeak 50 urteko ibilbidea ospatzen du aurten. Egun, hainbat kategoriatan banatutako 400 bat jokalari ditu UBRk. Zeintzuk dira klub honek defendatzen eta sustatzen dituen baloreak? Monje irlandar batek esaten eban umeek errugbira jokatu beharko leukiela esfortzua eta talde-lanak eragiten dauan sufrimentua zer diran jakiteko. Harek esaten ebanez, errugbian batzuetan jokua zaildu egiten da, baina ez

Arrain handiak txikia jaten duenean

2019-01-18
Saltoki txikien lehiaBINKE / 2019ko urtarrila Arrain handiak txikia jaten duenean TESTUA: Ixone Muñiz Arana Aspaldi ez dela berri gizarte kontsumista eta lehiakor batean bizi garela: zenbat eta gehiago izan, hobe, eta daukagun hori zenbat eta errazago lortu, askoz hobeto. Hori da saltzen digutena, eta hori guk, itsuki, erosten duguna. Nahiz eta kontsumitzaileok kate arriskutsu honetan asko dugun galtzeko, merkatuko sektore babesgabetuenetako bat izaten da kaltetuen irteten dena; komertzio txikia, alegia. Urteek aurrera egin ahala, gure ohiturak aldatuz doaz, eta gizarteak egotzitako kanonetara moldatzen gara, dela garai berrietara egokitzeko nahiagatik, dela aldaketa horiek dakarkiguten erosotasungatik. Aldakuntza nabarmen horietako bat da,

Alaitz Arruti: «Artea mundua aldatzeko erreminta bat bezala ulertzen dut nik»

2019-01-18
Alaitz Arruti, idazleaBINKE / 2019ko urtarrila «Artea mundua aldatzeko erreminta bat bezala ulertzen dut nik» TESTUAK: Jon Gomez GaraiARGAZKIAK: Gotzon Almaraz Binkeren lehenengo urtean eman zuen aldizkari honek lehenengoz Alaitz Arruti idazle galdakoztarraren berri, «La Castañera» liburua aurkeztera etorri zenean Veronatik —Italiatik, bere egungo bizitokitik— Galdakaora. Arrutiren lehenengo liburua zen hura, eta komunikabide honek hiru urte baino ez dituen honetan, Arrutik ere bere hirugarren liburua aurkeztu berri digu. Kasualitate polita. Baina are politagoa pare-parean zabalik dagoen liburu handiena bera dela deskubritzea. Zerk eraman zintuen idaztera? Zentzua dudanetik idazten dut. Hogeita hamar urte izan arte poesia idazten nuen bereziki. Hasieran, gaztetxoagoa

Txus Martin askatu plataforma: «Askatasuna da Txus Martinen bizitzaren berme bakarra»

2019-01-18
Txus Martin askatu plataformaBINKE / 2019ko urtarrila «Askatasuna da Txus Martinen bizitzaren berme bakarra» TESTUA ETA ARGAZKIA: Jon Gomez Garai Aspalditik dira arduratzekoak preso diren pertsonen giza eskubideak, preso egote hutsagatik ezin daitezkelako euren oinarrizko eskubideak urratu. Esparru horretan ari da lanean Txus Martinen askatasunaren aldeko plataforma herritarra. Espainiako eskuineko politikari ohi bat espetxean larriki gaixo dagoenetik, egungo Espainiako Gobernuak «bide berriak» zabalduko dituela iragarri du, oso gaixorik diren presoak etxeratzeko. Ordea, Euskal Herrian aspalditik dira oso gaixo dauden presoak, besteak beste, galdakoztartzat dugun Txus Martin basauritarra. Nor da Txus Martin? Jesus Maria Martin Hernando, «Txus», Galdakaoko 54 urteko auzokidea

«Urkiolako harritzarra»

2019-01-18
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2019ko urtarrila Urkiola, Abadiño dogu herriz eta paraje mitiko horretan erromes kutsuko santutegi ospetsu bat daukagu, San Antonio bien zaindaritzapean —Paduakoa, bagilaren 13an eta Abad, urtarrilaren 17an—. Erromesen artean, osasun eskariak, ondorengo exbotoak eta, besteak beste, neskak, nobioa eskatzeko erritualak egozan, sakristiako mihise edo ehun batean, buru baltz edo zuridun orratzak sartuaz. Azken ohitura hau, aldatuz etorri da. Aiko, 1929an, Benito de Vizcarra, orduko erretore edo abadeak, harritzar biribil berezi bat aurkitu eban Urkiola inguruan eta bere meteorito itxura ikustean, santutegi aurrealdera ekarri eban geologo edo adituek aztertzeko. Urteak joan ahala, Urkiolara doazen erromesak eta gainetiko

«Heziketaren bilakaera», Jon Salcedo

2019-01-18
Jon Salcedo CapetilloBINKE / 2019ko urtarrila Heziketaren bilakaera Azken urteetan gizarteak aldaketa izugarriak jasan ditu. Argi dago teknologia berriak indar handiz sartu direla gure gizartean, eta, nola ez, gure nerabeen egunerokoan. Horregatik, hezitzeko orduan ere, aldaketak egiteko momentua heldu dela esan dezakegu, guztiok horretan daukagun erantzukizuna gure gain hartuz.Badakigu gazteek bideo-jokoak eta sare sozialak ordu gehiegi erabiltzen dituztela. Horregatik, teknologia horien denbora mugatzea komenigarria izango litzateke, horren ordez, familia arteko kideen erlazioak sendotuz. Hezkuntza sistemak ere aldaketak egin beharko lituzke. Nerabeak hezitzeko garaian, teknologia berrien laguntza ezinbestekoa bihurtu da gaur egun. Laguntza, baina ez beti erabili beharreko erreminta, gazteen estimulu

«Nobedaderik ez», Saioa Altuna

2019-01-18
Saioa Altuna ZugazagaBINKE / 2019ko urtarrila Nobedaderik ez Jarri naiz ordenagailuaren aurrean, Binkerako zer edo zer idatzi nahi, baina, zer? Lagun batek sarritan animatu nau «Saio, idatzi zerbait!». Ez dakit, ba, euskal filologo eta irakaslea… bai ala bai izan beharko! Kar, kar, kar! Ikaragarri estimatzen diot nigan duen konfiantza, eh? Baina, hemen nabil, ez atzera eta ez aurrera… Beno, otorrinolaringoloarekin Galdakaoko ospitalean dudan hitzordua aldatu nahi dut, eta segundotxo batean, hau utzi, eta telefonoz deitu behar dut, ea bueltan «idazle inspirazioa» etortzen zaidan! Segundo luze samarra; izan ere, euskaraz artatuko ninduen langile baten zain hamar bat minutu eman ditut telefonoan.

Mihi bako arrana, ugerrak jan

2018-12-21
Asier Bidart eta Manu Etxebarria, euskaltzainakBINKE / 2018ko abendua Mihi bako arrana ugerrak jan TESTUA: Ixone Muñiz AranaARGAZKIAK: Binke Amaitzear dagoen urtea zinez esanguratsua izan da bizirik dirauen Europako hizkuntzarik zaharrena izan daitekeen gure euskararentzat: Euskaltzaindiaren mendeurrena, Euskara Batuaren berrogeita hamar urteak eta orain arte Euskal Herri mailan egin den hizkuntza-ariketa sozialik handiena. Urte borobila. Nahikoa arrazoi izan dira hurbilen ditugun euskaltzain urgazleetako bi batu eta eurekin solasaldi atsegina izateko. Urtemugak bizirik jarraitzen dugun seinale izaten dira eta, zorionez, euskara ez dabil txiro horretan. Berri pozgarria da oso, eta are gehiago normalizazioaren bidean jarraitzen duen hizkuntza dela jakinda. Halere, ezin

Asisko Urmeneta: «Herri kolonizatu honetan Agosti Xahoren diskurtsoak emantzipazioa dakar»

2018-12-21
Asisko Urmeneta, ilustratzaileaBINKE / 2018ko abendua «Herri kolonizatu honetan Agosti Xahoren diskurtsoak emantzipazioa dakar» TESTUA ETA ARGAZKIA: Jon Gomez Garai Asisko Urmeneta (1965, Iruñea) ilustratzailearen Aztihitza liburu berriaren eta Agosti Xaho «heroi nazionalaren» pasarteak entzuten orduak emango lituzkete azaroaren 22an Gandasegiko areto nagusira hurbildu zirenek. Eta ez da gutxiagorako, istorioak marraztu eta kontatzeko duen grinak harrapatu egiten duelako edonor. Orreaga Iritzi Taldeak bere hitzaldi zikloaren baitan gonbidatuta etorri zen Galdakaora, eta ostean Binkerekin izandako berbaldi luzearen laburpena da hurrengoa. Nor zen Agosti Xaho? Xaho 1811. urtean sortu zen zuberotar bat zen, heroi nazional bat euskaldunontzako. Politikaria izan zen, euskaltzale amorratua,

Oibar Artetxe: «Zure bizitza ordenatzeko balio dau boxeoak»

2018-12-21
Oibar Artetxe, boxeolariaBINKE / 2018ko abendua «Zure bizitza ordenatzeko balio dau boxeoak» TESTUAK: Jon Gomez GaraiARGAZKIAK: Gotzon Almaraz Kuxkuxean eta hara-honaka ibili behar izaten da batzutan norbere lekua aurkitu arte. Kirolean ere antzeko zerbait gertatu omen zitzaion Oibar Artetxe boxeolariari, bizitzaren gora-beherei aurre egin eta norberaren ongizatea jaso ahal izateko kirol esparru honetatik. Ordea, ez ei da «emakumeen kirola», eta bere kide profesionalei zor zaien aintzatespena eskatu gura du bere debutetik hilabete gutxira. San Inazioko kiroldegira gerturatu da Binke, bere entramendu bat gertutik jarraitzeko. Boxeoa «makarren» kontua ez al da ba? (barreka) Bai, izan leiteke! Eta itxurea emoten dau bai!