Harpidetu zaitez

Jon Gomez Garai

Atxutegitarrak: «Galdakoztar gehienak segregazioaren aldekoak dirala esango geunke»

2018-02-16
Atxutegitarrak, youtuberrakBINKE / 2018ko otsaila TESTUAK: Jon Gomez GaraiARGAZKIAK: Julio Legarretaetxebarria Etxe txiki bateko sei kidek aspertzeko tarterik ez badute ere, urtebete da Atxutegi Gutierrez familia usansolotarrari beste zeregin bat gehitu zitzaiola etxean: gazteen artean moda-modan dagoen YouTuberrak bilakatzea. Horrela ba, domekero bideo berria grabatu eta argitaratzen dute euren YouTube-ko kanalean Mikel, Jon eta Ane anai-arrebek. Etxe txiki bihotz handi dira eta euren bideo guztiak «Zabaldu atea eta sartu barrure!» esaldiarekin hasten dituzte. Gonbidapen hori Binkeri egin diote oraingoan, euren etxeko berotasunera sartu eta solasaldi atsegina izateko. Ezer baino lehen, zuen YouTube-ko kanalaren izena ez al da ETBko saio baten

«Marti zein martxo»

2018-02-03
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2018ko otsaila Urtearen hirugarren hilabeteari «martxo» deritzagu, baina Gorbeialdean «marti» be badarabilgu oraindik. Biak maileguak: marti < lat. martis-etik dator eta martxo < lat. martius-etik. Marte «gerraren jainkoa» zan erromatarren mitologian. Marti, zaharragoa da martxo baino. Latineko martius berba, bilakatzen joan zan gaztelerara bidean, «1. yod» bitarteko. Hau da, martius > martxo > marzo (fortiare > fortxar(e) > forzar, lez, (hortik «bortxatu»). Euskerak, bilakaeraren erdian hartu eban mailegua eta zaindu «TX»; gazteleraz «Z»-raino joan da. Horregaitik, euskerak gorde dituen erdibideko maileguak interesgarriak dira gazteleraren diakronia argitzeko. Gorbeialdean non darabilgun «marti»? Ba aiko, martizena, astearen bigarren eguna;

«Mundutxoak», Amaia Sopelana

2018-01-19
Amaia Sopelana BoschBINKE / 2018ko urtarrila Mundutxoak Aspalditik hamaikatxotan entzun izan dodaz Berbalagunen ekintzak, baina inoiz ezin izan dot parte hartu. Gure Esku Dago taldeko partaideren bat eskatu euskuen abenduko Mintzodromoan parte hartzeko, eta oraingo honetan astitsu nengoanez eta poz-pozik Torrezabalera neu joan nintzan. Eta niretzat aipagarriena herritar ezbardinak nor bere ikuspuntuak euskaraz adierazten entzutea izan zan. Ohitu naz nire mundutxoan bizitzen. Bakotxak gure mundutxoa daukagu. Herritar bakotxak berea. Batzuena zabala, eta beste batzuena txikitxoagoa. Horrexegaitik deigarria egin jatan, adibidez, neskatila gazte-gazte baten ametsa baserri baten bizitzea dala, eta han animaliak zaindu eta soloan lan egitea. Beste gazte batentzat, guztiz

«Etorkizuna eman», Igor Aburto

2018-01-19
Igor Aburto CortesBINKE / 2018ko urtarrila Etorkizuna eman Goizetik altxatu, eta lanera joan aurretik albisteak jartzen ditut. Gehienetan berri txarrak dira, gaur ere, ai ama, lan-baldintzak txarrera doazela berriro, murrizketak, pentsioak,… Berri ilunak. Bill Gates-ek esan zuen behin, guk beti aldaketa lartxo estimatzen dugula, beti hobera goazela uste baitugu. Nora goaz? Alde batetik bizitza garestitzen doa baina bestetik gure eskubideak murrizten dituzte. Krisiagatik omen da, eta batzuek «austeritatea» deitzen diote gainera. Nola da posible, bi hauek ez al dira ba kontraesanak? Nora gura dute heldu? Samuel Smiles idazle eskoziarrak esan bezala, «bizitzak alde iluna zein distiratsua dauka; baina gure esku

«Kalendarioa»

2018-01-03
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2018ko urtarrila Urte barriak kalendario barria. Kalendarioa, «egutegia» izenez euskeratu dogu. Baina kalendario, latineko «calendae» eta bere eratorri «calendarium»-etik dator. Erromatarren kalendario zaharrean, «calendae» (gazt. calendas) hilabete bakoitzaren lehenengo egunak ziran. Grekoek ez eukien izen hori eta horregaitik, egingo ez dan gauzen bat adierazteko erabiltzen da esaera hau: «ad calendas graecas» hau da, «ez joan kalenda grekoen bila, ez daukiez-eta». Historiara joaz, erromatarren urte zaharra, hamar hilabetekoa zan, hau da, martitik abendura, lehenengoa «martius» eta «december» azkenengoa. Baina urtearen zikloa desorekatu egiten jakien eta kalendario Julianoa osatu eben, «februarius» eta «januarius» hilabeteak martiaren aurretik jarriaz. Geroagora,

«Gabon-afaria»

2017-12-22
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2017ko abendua Intera bateko Gabon-afariak aldatuz joan jakuz. Lehenago, Gabon eguna bijilia eguna zanez ez zan haragirik jaten. Horregaitik gure baserrietan, Gabon gaueko sendi-afarian, orio-aza jaten zan hasieran, herri abestiak dinoskun legez: Aita Juaniko seme Perikozer daukak afaritekoorio-aza gozo-gozoaopil beroagaz jateko. Bigarren plater lez, karakolak jaten ziran tomatetsu. Janari hau be bijiliak eragindakoa zan, karakola ez dalako ez haragi ez arrain. Geroagora hasi ziran «tranpatxuak» eginez karakolei pernil zatiak-eta sartzen. Hirugarren platera arraina izaten zan, besigua, lebatza edo makailoa, abestiak dinoskun legez: Gabon gauean ospatzen dogu guztiok afari ona; besigu, lebatz, makailo saltsabakoitzak berak (ah)al dau(e)na.

Maiteder Lertxundi: «Musikaren bidez edonork ikas dezake edozer errazago»

2017-12-15
Maiteder Lertxundi, psikopedagogoaBINKE / 2017ko abendua «Musikaren bidez edonork ikas dezake edozer errazago» TESTUAK: Jon Gomez GaraiARGAZKIAK: Gotzon Almaraz Bizitza honetan norbere burua eraginkor sentitzeko filosofia desberdinak izango dira, baina besteak hobeto sentiarazi eta hobetzeko asmoa duen filosofiarekin bat egiten dute askok bere burua eraginkor sentitzeko. Militantzia handia behar duen filosofia, gainera. Eta horrek igortzen duen maitasunetik hitz egiten du Maiteder Lertxundik, tarteka emoziozko malko batzuk ere isuriz. Abenduaren 3an, Euskararen Nazioarteko Eguna ospatzeaz gain, Desgaitasunaren Eguna ere ospatzen da. Bai horixe, eta ez dut beste herririk ezagutzen, Galdakaok bezala, egun biak elkarrekin antolatzen dituenik. Aurten abenduaren 3a domeka izan

Arkaitz Estiballes: «Zoritxarrez haurren aisialdia gurasoek programatzen dabe»

2017-12-15
Arkaitz Estiballes, bertsolariaBINKE / 2017ko abendua «Zoritxarrez haurren aisialdia gurasoek programatzen dabe» TESTUAK: Jon Gomez GaraiARGAZKIAK: Jabi Rojo Historian Galdakaok eman duen bertsolaririk ezagunena dela esatea ez da astakeria izango, eta jokatu berri den Bertsolari Txapelketa Nagusiaz duen ikuspuntuaz galdetu gura izan diogu urteko lehenengo protagonistari. Baina baita bertsoak batzen dituen ideologiez eta, horren harira, orain gutxi berak izan duen PSE-EE alderdiaren ekitaldi bateko parte hartzeaz ere. Zorrotz erantzun ditu galdera guztiak Arkaitz Estiballesek. Galdakoztarra, santutxuarra, zeaniztarra… Estiballesek berak ere badaki nongoa den? Joseba Sarrionaindiak «Ni ez naiz hemengoa» edo «Han izanik hona naiz» erantzungo leuskizu baina nik sustraiak Galdakaon

«Hurrengoan, nora?», Itziar Etxebarria

2017-12-15
Itziar Etxebarria IntxaurragaBINKE / 2017ko abendua Hurrengoan, nora? Makina bat bider entzun izan dodan esaera bat ekarri gurako neuke gogora: «haragoan be txakurrak ortozik». Txikerretarik gustatu izan jat urruneko parajeak ezagutzea eta oraingo mundu globalizatu honek eskaintzen deuskuzan abantailakaz egun berean pasatu geintekez munduko maparen ertz batetik bestera. Udako oporrak amaitzeaz batera, asko eta asko, hurrengo oporraldia noiz etorriko zain egoten gara: aurten, nora? zer ikusi? Dana dala, azken aldian, Mikel Laboaren «…maite ditut maite gure bazterrak….» kanta burutik kendu ezinik nabil. ​Gure herri txiki baina aberats honek emoten deuskuzan aukerak zabalak dira; ​mendebaldetik ekialdera zein iparraldetik hegoaldera, zenbat bazter, zulo, okelu

«Presioaz», Josu Larrea

2017-12-15
Josu Larrea ElorriagaBINKE / 2017ko abendua Presioaz A. Irizarrek Berrian «Presioa» izenburupean: «…presioa (…) gaztelaniaz bizitzeko (…) Bada indarrik, inork aipatu nahi ez duena, euskararekiko atxikimendua barregarri utzi nahi duena, eta etiketatzen duena, jokabideak aldarazteraino». 19an, katalanarekiko erasoak Europan aztertu, eta euskarari egindako potoloen bila, hiru gogoan: Tuterako umea nagusiagoek joa, goardia zibilaren ukabilkada ausartari eta Arteako Mango dendatik kaleratua, bezeroa atenditu ondoren. 23an, hurbiltasuna lelodun Santa Lucian, Durangon, bezeroagaz telefonoz espainolez egiteko eskatu eta, euskeraz jarraituta, langile barria kaleratu. Bestelako aitzakiaz, buruek elkarri leporatu ardura eta lankide euskaldunak ixilik. Presio aipatu ezina, 2017an be, aurreiritzi, idatzi bako arau eta

Jesus Muñiz: «Norberak bere herriaren historia ezagutzea beharrezkoa da»

2017-11-17
Jesus Muñiz, historialariaBINKE / 2017ko azaroa «Norberak bere herriaren historia ezagutzea beharrezkoa da» TESTUAK: Ixone Muñiz Arana eta Jon Gomez GaraiARGAZKIAK: Inocencio Goikuria Eta gure arbasoen jatorria jakingo ez bagenu? Edo gure herriko auzo, mendi eta eraikinen zergatia ulertuko ez bagenu? Zergatik daude eraikin zaharrak dauden lekuan? Nork jarri ditu bertan? Gizakion existentzia bera zalantzan jartzea bezain galdera konplexuak iruditu daitezke. Baina Jesus Muñiz historialariari zalantzak ez dio balio, eta gure paisaiaren historia ikertzeari ekin zion aspaldi. Bere herriaren historia ezagutzen ez duenak, berau errepikatzeko arriskua duela esan ohi da. Bide horretan goaz hemen ere? Bai, esaera horrek oraindik ere

«Urdea eta txarria»

2017-11-17
Manu Etxebarria AyestaBINKE / 2017ko azaroa Baserrietan, txarria, estimatua da janari legez. Urtean zehar hazi eta loditu egiten da txarria, zemendiko San Martinetaraz gero hil eta jaten joateko, odolosteakaz hasi eta azkenengo urdairano. Ganera, txarriaren gantzagi urtuaren koipea, garrantzitsua da, bai txorixoak koipetan kontserbetako zein sukaldaritzan orio orde erabilteko. Esakereak dinoskunez «txarrikia dana aprobetxetan da». Txarri izena dala-eta, zera esango dogu: latin arrunteko «cirra= ule latza» berbatik datoz gaztelerazko «cerda/o» eta euskerazko «zerri>xerri>txerri/txarri». Baina txarriaren euskal izen zaharra «urdea» da. Zer gertatu dan? Ba, aiko. Urdea basoan geratu danez, hortik gure «baso urde> basaurde>basurde». Baina kuriosoa da hizkuntzaren jokoa. Basurdeak
1 … 113 114 115 116 117 … 121

situs togel

situs toto